ارزشیابی آرشیوهای دیجیتال با دسترسی آزاد انجمن های علمی جهان و ارائه الگو برای انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران

هدف اصلی این پژوهش ارزشیابی آرشیوهای دیجیتال با دسترسی آزاد انجمن های علمی جهان و ارائه الگوی پیشنهادی برای انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی است و روش پژوهش پیمایشی ارزشیابی و ابزار گردآوری داده ها، مشاهده و پرسشنامه می باشد. به این منظور از سیاهه وارسی مرکز کتابخانه های تحقیقاتی آمریکا استفاده شد. در بخش نخست، محقق میزان اطمینان پذیری 18 آرشیو شناسایی شده از طریق راهنمای آرشیوهای با دسترسی آزاد را در سه سطح زیرساخت سازمانی، مدیریت اشیاء دیجیتال و زیرساخت فناوری مورد بررسی قرار داده است. تجزیه و تحلیل داده ها با روش های آمار توصیفی و استنباطی چون تحلیل واریانس صورت گرفته است و این تحلیل ها با نرم افزارهای excel و spss انجام شده است. مقیاس اندازه گیری در پرسشنامه مبتنی بر طیف لیکرت 5 گزینه ای بوده است که برای رتبه بندی آرشیوها به کار رفته و در آن عدد 5 بالاترین میزان اطمینان پذیری و 1 پایین ترین میزان اطمینان پذیری می باشد. نتایج پژوهش نشان داده است که، در سطح زیرساخت سازمانی، اکثر آرشیوها برابر مقیاس اندازه گیری پژوهش با فراوانی 10 (56/55 %) قابلیت اطمینان ضعیف دارند، در سطح مدیریت اشیاء دیجیتال، بیشترین فراوانی آرشیوها با تعداد 5 (77/27 %) قابلیت اطمینان خیلی ضعیف قرار دارند، در سطح زیرساخت فناوری، بیشترین فراوانی آرشیوها با تعداد 9 (50 %) قابلیت اطمینان خیلی ضعیف دارند. در یک ارزیابی کلی بر اساس مجموع امتیازات آرشیوها در سه سطح، اکثر آرشیوها با فراوانی 7 (89/38%)، قابلیت اطمینان ضعیف دارند. تایج نشان داد که، در آرشیوهای جامعه آماری پژوهش، در هریک از سطوح زیرساخت سازمانی، مدیریت اشیاء دیجیتال و زیرساخت فناوری، وجود تعداد معیارهای مرتبط با هر خط مشی در افزایش قابلیت اطمینان آرشیو، موثرتر است. از نتایج دیگر اینکه بین امتیازات آرشیوها در سه سطح نامبرده تفاوت معنی داری وجود ندارد و اهمیت سطوح برای آرشیوها یکسان است. در بخش دوم پژوهش و به منظور ارائه الگوی پیشنهادی، با توجه به اینکه معیارهای آرشیو به دو دسته معیارهای اصلی و غیر اصلی تقسیم می شوند که در آرشیوها با خط مشی های مختلف متفاوت است، از این رو، بر اساس نظرات متخصصان و نیز بررسی معیارهای آرشیوهای با قابلیت اطمینان متوسط به بالا، معیارهای اصلی و غیر اصلی آرشیو دیجیتال با دسترسی آزاد قابل اطمینان انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران شناسایی شدند و بر مبنای آن الگوی مناسب برای انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران پیشنهاد شد.