مقایسه ویژگی های صرفی - واژگانی کودکان دوزبانه فارسی-آذری دارای اختلال ویژه زبانی

چکیده: هدف: بررسی ویژگی های زبانی کودکان دوزبانه مبتلا به اختلال ویژه زبانی با وجود سابقه پژوهشی بسیار گسترده در غرب، در ایران بسیار کم مورد مطالعه قرار نگرفته است. با توجه به این که ویژگی های زبانی کودکان مبتلا به این اختلال در زبان های مختلف متفاوت است، هدف از این پژوهش مقایسه ویژگی های صرفی- واژگانی کودکان دوزبانه فارسی- آذری مبتلا به اختلال ویژه با کودکان دوزبانه فارسی- آذری طبیعی همتای سنی و همتای زبانی آنها، به منظور ایجاد زمینه بهتر جهت کاربرد در امور بالینی می باشد. روش: نمونه های مورد بررسی این مطالعه توصیفی-تحلیلی، کودکان دوزبانه فارسی- آذری 7-8 ساله مبتلا به اختلال ویژه زبانی و کودکان دوزبانه فارسی- آذری طبیعی همتای سنی و همتای زبانی آنها بودند. در این مطالعه نتایج حاصل از آنالیز نمونه های گفتاری، میانگین خرده آزمون های آزمون اختلال ویژه زبان و آزمون تعریف واژگان در کودکان دوزبانه ( فارسی- آذری) مبتلا به اختلال ویژه و گروه های شاهد مورد بررسی قرار گرفتند. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss و به کمک آزمون های آماری mann whitney و wilcoxon تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل داده های موجود نشان می دهد که بین عملکرد کودکان مبتلا به اختلال ویژه زبانی با کودکان طبیعی همتای سنی آنها در اکثر جنبه های زبانی مورد بررسی در آزمون اختلال ویژه زبان و آزمون تعریف واژه تفاوت معنا داری دیده می شود؛ میانگین طول گفته این کودکان پایین تر از همتایان سنی آنهاست و نسبت به آن ها به میزان کمتر از تکواژهای صرفی و دستوری در گفتار استفاده می کنند. مقایسه عملکرد کودکان دوزبانه مبتلا به اختلال ویژه زبانی با کودکان دوزبانه طبیعی همتای زبانی نشان می دهد که علی رغم همسان سازی دو گروه براساس میانگین طول گفته، میانگین استفاده از تکواژهای صرفی در گفتار پیوسته و خرده آزمون قضاوت دستوری از آزمون اختلال ویژه زبانی در کودکان دارای اختلال ویژه زبانی از همتایان زبانی کم تر است و میانگین امتیاز جنبه ساختاری آزمون تعریف واژه، به طور معناداری در گروه کودکان دارای اختلال ویژه زبانی نسبت به همتایان زبانی پایین تر است. نتیجه گیری: تمامی عملکردهای زبانی کودکان مبتلا به اختلال ویژه زبانی دوزبانه به طور مشهودی پایین تر از عملکرد مورد انتظار برای سن آن هاست؛ به علاوه کودکان مبتلا به اختلال ویژه زبانی در برخی مهارت های زبانی از کودکان همتای mlu خود نیز عقب ترند.علاوه براین می توان نتیجه گرفت که شاخص های مربوط به گفتار پیوسته، آزمون اختلال ویژه زبان و آزمون تعریف واژه، در پیدا کردن کودکان مبتلا به اختلال ویژه زبانی مفید است. کلید واژه ها: اختلال ویژه زبانی، صرف، واژگان، دوزبانگی، زبان فارسی، زبان آذری