مقایسه و تحلیل سطح توسعه یافتگی روستاهای شهرستان تبریز

از دهه 70 میلادی توسعه روستایی بعنوان یک بخش ضروری در توسعه ملی کشورها مورد توجه قرار گرفته است. برای برنامه ریزی مناسب توسعه روستایی در قالب رهیافت توسعه همه جانبه ضروری است که برنامه ها بر مبنای اطلاعات دقیق از وضعیت شاخص های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی در سطح روستاها تدوین شود. تعیین و تحلیل سطوح برخورداری نواحی روستایی در بخش های مختلف با استفاده از روش های کمّی نقش مهمی در این فرایند دارد. بر این اساس هدف تحقیق حاضر مقایسه و تحلیل سطح توسعه یافتگی روستاهای شهرستان تبریز در سال های 1375 و 1385 است. برای دستیابی به چنین هدفی، 47 شاخص توسعه در قالب بخش های اجتماعی- فرهنگی، بهداشتی- درمانی، زیربنایی و کشاورزی با بکارگیری روش های تاکسونومی عددی و موریس، در میان 6 دهستان مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین، دهستان های شهرستان به لحاظ توسعه در هر بخش، رتبه بندی و ضریب دوگانگی بین آن ها محاسبه و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (نرم افزار arc gis) نقشه سطوح برخورداری دهستان ها تهیه گردید. نتایج نشان داد که بر اساس شاخص های سنجش سطح توسعه یافتگی، مناطق روستایی شهرستان تبریز طی دوره زمانی 1385- 1375 از لحاظ سطح نسبی توسعه یافتگی پیشرفت داشته اند اما بهبود نسبی توسعه بصورت یکسان صورت نگرفته است بلکه توجه به برخی مناطق عقب مانده و رشد تدریجی مناطق برخوردارتر رتبه دهستان ها را در طول زمان تغییر داده است. همچنین، اگرچه طی این دوره، نابرابری های بین نقاط روستایی در مواردی کاهش یافته، ولی به دلیل فقدان سیاست جامع توسعه روستایی، توسعه متوازن و یکپارچه را به همراه نداشته است.