رابطه عزت نفس دفاعی و خودناتوان سازی: بررسی نقش واسطه ای احساس گناه و شرم

در پژوهش حاضر نقش واسطه گری احساس گناه و شرم در رابطه ی میان عزت نفس دفاعی و خودناتوان سازی مور بررسی قرار گرفت. بدین منظور یک گروه 309 نفری از دانشجویان دانشگاه شیراز (شامل 225 دختر و 84 پسر) به شیوه ی خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شد. برای گردآوری اطلاعات از چهار ابزارِ مقیاس خودناتوان سازی جونز و رادوالت (1982)، مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1989)، مقیاس شخصیت خودشیفته راسکین و تری (1988) و مقیاس احساسات خودآگاه-3 تانجنی، دیرینگ، واگنر و گرمزو (2000) استفاده شد. به منظور تحلیل اطلاعات گردآوری شده، روش آماری رگرسیون چندگانه، با بکارگیری روش مراحل بارون و کنی (1986) مورد استفاده قرار گرفت. همچنین برای بررسی معنی داری اثرات متغیرهای واسطه از روش بوت استرپ استفاده شد. نتایج تحلیل ها حاکی از تأیید نقش واسطه گری احساس گناه و شرم بود. علاوه بر این نتایج نشان داد که احساس گناه و احساس شرم، پیش بینی کننده مثبت خودناتوان سازی هستند. البته در خصوص انواع خود ناتوان سازی، شامل کلامی و رفتاری، یافته ها بیانگر آن بود که در مورد خودناتوان سازی رفتاری متغیرهای واسطه نقش پیش بین نداشته اند. به عبارت دیگر، احساس گناه و شرم، تنها، زمینه های خودناتوان سازی کلامی را افزایش می دهند. مضامین و پیشنهاداتی جهت تداوم تحقیقات در این حوزه، مورد بحث قرار گرفته است.