تحلیل جامعه شناختی سینمای اصغر فرهادی

پژوهش حاضر تحلیل جامعه شناختی سینمای اصغر فرهادی است. تحلیل چهارشنبه سوری(1384)، درباره ی الی(1387) و جدایی نادر از سیمین(1390) به مثابه ی بخشی از سینمای موج نو دهه ی 1380، به روش تحلیل روایت ساختاری و با استفاده از تحلیل نشانه شناختی سینما، تحلیل تماتیک و تحلیل روایت صورت پذیرفته است. توجه به رویکرد نظری متفکران حوزه ی سینما بالاخص نزد کراکائر و متز توجه به سینما را به مثابه ی یک متن خواندنی دوچندان ساخته است. تحلیل آثار فرهادی از این حیث می تواند مورد توجه باشد، که آثار مذکور مبین زندگی و حیات طبقه ی متوسط شهری ای است که به شکلی شیزوئید و از هم گسیخته در لابلای فضاهای هیستریک و هویت باخته در جریان است. زندگی در درون این فضاها، به عنوان حیاتی لخت و برهنه، سویه های ارزشی و ایدئولوژیکی خود را از دست داده و حیات در کناره های هستی، کلیت خویش را باخته است. زندگی این طبقه در درون این آثار، مبین اضمحلال زندگی مدرن انسان معاصر ایرانی است. اضمحلال خانه، زندگی در محیط های بی روح و خاکستری، سلطه ی قانون بی شکل و سراسر تأدیبی، ظهور اخلاق نوین، عدم ثبات و امنیت، خیانت، دروغ و استراق سمع و ... بخشی از حیات انسان معاصری است که در زیر چرخ های سهمگین عصر مدرن در شرف نابودی است. حیات افراد این طبقه را فرهادی به شکلی تماتیک و نشانه شناختی در بیان فیلمیک کاراکترهای متصلب در راهروها و قاب های تودرتوی خانه های خاکستری و کبریتی نوین و نهادهای اجتماعی آن به تصویر کشیده است.