ارزشگذاری اقتصادی حوضه آبخیز و بررسی ساختارهای انگیزشی به بهبود کالاها و خدمات زیست محیطی(مطالعه موردی:حوضه آبخیز کارده مشهد)

منابع طبیعی در توسعه اقتصادی- اجتماعی کشورمان نقشی اساسی دارد. از این رو برآورد ارزش اقتصادی کارکردها و خدمات منابع طبیعی از جمله حوضه های آبخیز، علی رغم پیچیدگی، برای مدیریت و توسعه پایدار امری ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق به ارزشگذاری اقتصادی کالاها و خدمات اصلی حوضه آبخیز سد کارده شهرستان مشهد با استفاده از رویکردهای هزینه جایگزین، قیمت های بازاری و انتقال منافع در سال 1390 پرداخته شد. ارزش های استفاده ای و غیر استفاده ای در قالب چهار گروه تولیدی، تنظیمی، حمایتی(حفاظتی) و فرهنگی محاسبه شدند. نتایج نشان داد ارزش اقتصادی کل حوضه برابر با 5/751 میلیارد ریال و ارزش هر هکتار از حوضه 64/19 میلیون ریال می باشد. سهم ارزش های مستقیم از ارزش اقتصادی کل 33 درصد و سهم ارزش های غیر مستقیم 67 درصد می باشد که این نشان دهنده ارزش بالای کارکردهای غیر بازرای است. همچنین ساختارهای انگیزشی به منظور بهبود کالاها و خدمات زیست-محیطی حوضه آبخیز مورد بررسی قرار گرفتند و با استفاده از روش چند شاخصه آنتروپی رتبه بندی شدند. بدین منظور تعداد 23 پرسشنامه از طریق مصاحبه با کارشناسان آبخیزداری گردآوری شد. مطابق نظر کارشناسان سیاست های ارزشگذاری منافع غیر مستقیم ارائه شده توسط کارکردهای زیست محیطی آبخیز و پرداخت های جبرانی، پرداخت های مالی جبرانی(تشویقی) به کسانی که فعالیت های حفاظتی آبخیز های بالادست را به عهده دارند، توسط کشاورزان یا بهره برداران پایین دست و توسعه مجوزهای قابل عرضه در بازار بر اساس معیار آنتروپی اولویت های اول تا سوم شناخته شدند.