تولید لیپید فراسودمند حاوی اسید لینولئیک و لینولنیک مزدوج و ارزیابی اثرات سلامتی آن در موش آزمایشگاهی

امروزه به اثبات رسیده است که برخی از چربی ها و روغن ها در بدن انسان دارای خواص فراسودمند هستند و علاوه بر داشتن ارزش تغذیه ای می توانند دارای اثرات مثبتی نیز بر روی سلامتی انسان باشند که به این دسته ترکیبات اصطلاحا لیپیدهای فراسودمند ، لیپیدهای مغذی و یا لیپیدهای دارویی گفته می شود. از جمله لیپید های فراسودمند می توان به اسیدهای چرب لینولئیک مزدوج (cla)، لینولنیک مزدوج (cln)، گاما لینولنیک (gla) و ... اشاره کرد. هدف از این مطالعه این بود که این دو اسید چرب که به طور طبیعی در ساختار یک تری آسیل گلیسرول وجود ندارند به روش اینتراستریفیکاسیون آنزیمی در کنار یکدیگر و در ساختار یک تری آسیل گلیسرول قرار گیرند و بدین صورت sl حاوی cla و cln تولید گردد. در این تحقیق به منظور تولید لیپیدبازسازی شده، ابتدا روغن غنی از cln از هسته انار استخراج گردیده و با روغن cla به روش اینتراستریفیکاسیون آنزیمی تلفیق گشت و در نهایت روغنی کاملا جدید حاوی این دو اسید چرب تهیه شد. برای تولید لیپیدبازسازی شده متغیرهای متفاوتی شامل درصد cla، دما و زمان واکنش در نظر گرفته شد که در نهایت با استفاده از روش آماری سطح پاسخ (rsm) بهینه سازی واکنش انجام شد. برای بررسی مدل و انتخاب شرایط بهینه از دو پاسخ نسبت cla/cln و درصد اسید چرب آزاد استفاده شد. شرایط بهینه تولید sl با نسبت برابر cla و cln، کمترین میزان اسیدچرب آزاد و مناسب ترین رنگ با استفاده از نرم افزار، دمای 56 درجه سانتی گراد، 24ساعت و میزان 43 درصد cla در واکنش تعیین شد. با مشاهده پروفایل تری گلیسریدی روغن ها مشخص شد که روغن هسته انار و روغن cla به ترتیب دارای تری گلیسرید غالب lnlnln (5/58%) lclclc (3/54 %) هستند درحالیکه sl تولیدی دارای دو تری گلیسرید جدید با ترکیب lnlnlc (3/27%) و lclcln (9/27%) بود. در ادامه خصوصیات فیزیکوشیمیایی روغن تولیدی اندازه گیری شد. عدد یدی درsl تولیدی (1/172)کمتر از روغن هسته انار و بیشتر از روغن cla و هم چنین پایداری اکسیداتیو(osi) 0/36 ساعت برای sl تولیدی بدست آمد که از هر دو روغن واکنش دهنده کمتر بود. در مرحله بعد بررسی اثر مقایسه ای روغن cla، روغن هسته انار و لیپیدبازسازی شده در طی 45 روز، بر شاخص های چربی در موش صحرایی اندازه گیری شد. hdl نهایی خون گروه تغذیه شده با cla در طی زمان افزایش یافته بود. میزان کلسترول کل در گروهی که روغن هسته انار دریافت کردند در مقایسه با گروه کنترل با روغن سویا، کاهش معنی داری داشت، تری آسیل گلیسرول کبد برای لیپیدبازسازی شده (mg/dl28/13) و سپس روغن هسته انار(mg/dl51/18) اثرکاهشی را نشان داد. نتایج نشان داد که با استفاده از اینتراستریفیکاسیون آنزیمی امکان تولید لیپیدی با محتوای cla و cln وجود دارد و این لیپید بازسازی شده می تواند اثرات سودمندی در سلامتی انسان داشته باشد همانطور که ارزیابی کلینیکی بر روی موش آزمایشگاهی نشان داد که این لیپید قادر به کاهش میزان چربی کبد می باشد و می توان از این روغن برای جلوگیری از کبد چرب در رژیم غذایی استفاده نمود.