تحلیل خطر زلزله و گسلش در شهرستان بابل، استان مازندران

در این مطالعه تحلیل قطعی و احتمالاتی خطر لرزه در شهرستان بابل صورت گرفته است. به این منظور منطقه ای به شعاع 150 کیلومتر از مرکز شهر بابل برای مطالعه انتخاب شد. با مطالعه زمین ساخت منطقه، نحوه ی توزیع مراکز سطحی زلزله ها و همچنین اطلاعاتی از قبیل نقشه های زمین شناسی 11 چشمه ناحیه ای در منطقه مدل شدند. جهت انتخاب روابط تجربی مناسب برای ارزیابی بیشینه بزرگای چشمه های خطی از میان روابط موجود 5 رابط? انتخاب شدند. سپس نتایج این روابط با بزرگی و طول گسلش گزارش شده از زلزله های بزرگتر از 6 ریشتر دهه های گذشته کل کشور مقایسه گردید. در نهایت دو رابط? نوروزی و ولز و کوپر اسمیت به عنوان روابط مناسب منطقه معرفی شد و از نتایج میانگین دو رابط? مزبور بیشینه بزرگای چشمه های خطی برآورد گردید. جهت انتخاب رابط? کاهیدگی مناسب نیز داده های شتاب نگاشت مربوط به زلزله بلده (خرداد ماه 1383) با چهار رابط? کاهیدگی جوینر و بور (1981)، آمبرسیز و داگلاس (2003)، کمپل و بزرگ نیا (2003) و خادمی (2002) که نسبت به بقیه از اهمیت و کاربرد بالاتری برخوردار بودند مقایسه شد و نهایتاً دو رابط? جوینر و بور (1981) و کمپل و بزرگ نیا (2003) به عنوان روابط مناسب منطقه انتخاب شدند. نتایج ارزیابی شتاب به روش تحلیلی نشان می دهد که بیشینه شتاب افقی مربوط به قطعات 1 و 2 گسل خزر و همچنین قطعه 1 گسل شمال البرز می باشد که به ترتیب دارای مقادیر بیشینه شتاب g 36/0، g 30/0 و g 21/0 می باشند. همچنین مقادیر بیشینه شتاب عمودی برای قطعات گسلی منطقه محاسبه شده و مطابق نتایج حاصله مقادیر بیشنه متعلق به قطعات 1 و 2 گسل خزر و همچنین قطعات 1 و 2 گسل شمال البرز می باشد که مقادیر بیشینه شتاب برای آن ها به ترتیب g 36/0، g 29/0، g 18/0 و g 18/0 می باشند. به منظور در نظر گرفتن عدم قطعیت در تحلیل خطر به روش تعیینی از روش درخت منطق برای 11 چشمه ی ناحیه ای استفاده شد. مطابق نتایج بدست آمده، چشمه های شماره 1، 2 و 3 به ترتیب با مقادیر g 38/0، g 33/0 و g 21/0 دارای بیشترین شتاب افقی می باشند. در بخش تحلیل خطر احتمالاتی با فرض ثابت بودن ?، مقادیر ? برای هر کدام از سرچشمه های لرزه زا نرمال شد. سپس با استفاده از نرم افزار seis risk iii بیشینه شتاب افقی در تراز طراحی معادل 10/0 و 20/0 احتمال افزونی در طول عمر 50 سال (به ترتیب معادل دوره بازگشت 475 و 2475 سال) برای محدود? شهر به ترتیب بین ترازهای شتاب g 09/0 تا g 12/0 و g15/0 تا g 2/0 بدست آمد. همچنین مقادیر بیشنه شتاب قائم در دو دوره بازگشت 475 و 2475 سال به طور تقریبی به ترتیب g 125/0 و g 2/0 می باشد. در نهایت با توجه به اهمیت طیف پاسخ سنگ کف مقادیر این پارامتر برای دوره بازگشت 475 سال با توجه به نتایج میانگین داده های حاصل از 2 رابط? جوینر و بور و کمپل – بزرگ نیا محاسبه شد. مطابق نتایج بدست آمده در این دوره بازگشت در پریود 5/0 ثانیه نسبت به سایر پریودها بیشترین مقدار طیف پاسخ را که معادل g 28/0 می باشد را شاهد هستیم.