بررسی غلظت و توزیع فلزات سنگین در خاک های اطراف معدن زرشوران در شهرستان تکاب

کانسار زرشوران در 6 کیلومتری شمال شرقی روستای زرشوران از توابع شهرستان تکاب قرار دارد. این کانسار با مختصات جغرافیایی 36 درجه و 43 دقیقه و 13 ثانیه عرض شمالی و 47 درجه و 8 دقیقه و 13 ثانیه طول شرقی مشخص می گردد. ارتفاع متوسط معدن از سطح دریا 2450 متر می باشد. روستاهای یارعزیز، آلوچه لو و زرشوران در مسیر تکاب - تخت سلیمان، مجاور معدن و در محدوده مورد مطالعه قرار دارند. منطقه مورد مطالعه ، اطراف معدن زرشوران می باشد؛ که بر اساس آخرین تقسیمات جغرافیایی در بخش تخت سلیمان شهرستان تکاب و در دهستان احمدآباد واقع شده است. در مطالعه ی حاضر 46 نمونه خاک از عمق صفر تا 15 سانتی متری به روش شبکه ای و در فاصله های منظم از رخنمون های خاکی اطراف معدن زرشوران برداشت شد. سپس مقادیرغلظت فلزهای سنگین آرسنیک، سرب، کادمیم، روی، مس، نیکل و آهن در نمونه های برداشت شده به روش استخراج مرحله ایی (sequential extraction) و با استفاده از دستگاه icp-oes اندازه گیری و شاخص زمین انباشتگی و فاکتور غنی شدگی نمونه های خاک در محدوده مورد مطالعه تعیین گردید. از روش کریجینگ در محیط نرم افزارarc gis 10 برای رسم نقشه توزیع مکانی غلظت کل فلزهای سنگین و همین طور نقشه پراکندگی زمین شیمی این فلزها استفاده شد. مقدار کل فلزهای مورد مطالعه در خاک از روند آهن> سرب> آرسنیک> روی> مس> نیکل> کادمیم پیروی می کند. مقدار میانگین کل آرسنیک، سرب، کادمیم، روی، مس، نیکل و آهن در نمونه های خاک به ترتیب 79/156، 65/204، 66/8، 02/129، 05/65، 15/23، 56/16491 میلی گرم بر کیلوگرم خاک می باشد که در مقایسه با میانگین جهانی این عنصرها، غلظت فلزهای آرسنیک، سرب، کادمیم، روی و مس بیش تر از میانگین جهانی است.