بررسی توزیع جغرافیایی 117 متغیر زبان بلوچی در بخش های میانکنگی و شهرکی- نارویی شهرستان زابل وتهیه اطلس زبانی

هدف از انجام این پژوهش، بررسی توزیع جغرافیایی برخی از متغیرهای زبان بلوچی، شامل متغیرهای واجی، ساختواژی، واژگانی و نحوی زبان بلوچی در بخش های میانکنگی و شهرکی-ناروئی شهرستان زابل و تهیه ی اطلس زبانی این منطقه است. با تهیه ی نقشه های زبانی، می توان تنوعات گویشی مناطق مورد بررسی را مشاهده کرده و اطلاعات گویشی را در اختیار مخاطب قرار داد. این پژوهش، به بررسی و مقایسه ی 117 صورت زبان بلوچی در 14 روستا از هر بخش، و دو شهر زهک و دوست محمد و در مجموع در 30 منطقه می پردازد. برای تعیین متغیرهای زبانی از گویشوران زن و مرد مسن کم سواد یا بی سواد گفتار آزاد تهیه شده و داده های جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. سپس پرسشنامه ای متشکل از 117 پرسش تهیه گردید و بر اساس داده های به دست آمده، تفاوت ها و شباهت های گویش های منطقه نشان داده شده است. بعضی از معادل های فارسی میانه ی متغیرهای زبانی نیز در نقشه ها به نمایش گذاشته شده است. مهمترین فرایندهای واجی شناسایی شده در گونه های زبانی رایج در منطقه، عبارتند از: افراشتگی واکه ای، افتادگی، پیشین شدگی و پسین شدگی واکه ای، حذف، افزایش، کشش جبرانی و قلب. بررسی های انجام شده، نشان می دهد که متغیرهای ساختواژی، واژگانی و نحوی تا حد نسبتاً زیادی مشابه هم به کار می روند.