بررسی فنون دیوار نگاره های پنج بنای متعلق به دوره ایلخانی در شهر یزد

با وجود مطالعات گسترده ای که درباره هنر دوران مغول در ایران انجام شده است شناخت ما از تزئینات معماری، به خصوص هنر دیوارنگاری این دوره، بسیار نا چیز است. شاید علت آن تعداد محدود آثار به جا مانده از آن دوران باشد. بیشتر دیوارنگاره ها در بناهایی که کاربری مدرسه- مقبره دارند دیده می شود. از وجود دیوارنگاره ها در کاخ های ایلخانی اطلاعات چندانی در دست نیست و فقط در برخی از منابع به آن ها اشاره شده است. با تمامی این اوصاف، هنر و معماری دوره ایلخانی یکی از اوج های درخشان هنر سرزمین اسلامی ایران است. البته با همه عظمت و شکوه هنر این دوران و علی رغم همه پژوهش های انجام شده در این زمینه، باید اذعان کرد که اقدامات جدی برای مطالعه دقیق این آثار (به صورت موضوعی صورت نگرفته) و هنوز ابهاماتی درباره انواع هنرهای در دوره ایلخانی وجود دارد. وجود مجهولات درباره دیوارنگاری این دوران انجام پژوهش های گسترده تر را در این حوزه ایجاب می کند. امید است این نوشتار سهم اندکی در پاسخ به این ابهامات داشته باشد. با توجه به اینکه دیوارنگاره های این بناها جزء معدود آثار به جا مانده از دوران ایلخانی ست، مطالعه و بررسی آن کمکی شایان به شناخت سیر تحول دیوارنگاره های ایرانی می کند. از این رو، در این پروژه تا حد امکان سعی شده با استفاده از منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی به بررسی نقوش پرداخته شود، سپس، به کمک روش های علمی به بررسی مواد و مصالح به کار رفته و چگونگی اجرای این آثار بررسی شود.این نوشتار در پنج فصل مشتمل بر «کلیات تحقیق»، «سیر تاریخی نقاشی دیواری در ایران»، «نگاهی اجمالی به دوره ایلخانان»، «معرفی پنج بنای ایلخانی در شهر یزد»، «بررسی فنون دیوارنگاره های پنج بنای ایلخانی در شهر یزد» تهیه شده است. که در فصل اول به کلیات تحقیق پرداخته شده است. فصل دوم، مطالعه و بررسی نقاشی در دوره پیش از اسلام و دوره اسلامی در ایران و فصل سوم، دوره ایلخانان از نظر خصوصیت معماری و تغییر و تحولات شهر یزد در این دوره مورد بررسی قرار گرفته است. فصل چهارم، به معرفی پنج بنای ایلخانی، از نظر خصوصیت معماری، بانیان بناها و تزئینات به کار رفته در آن ها پرداخته شده و در نهایت در فصل پنجم شناخت لایه های تشکیل دهنده دیوارنگاره ها، شناسایی رنگ های به کار رفته و بررسی فن اجرای دیوارنگاره ها مورد بررسی قرار گرفت.