ارزیابی دقت زنجیره پرتودرمانی به روش دزیمتری in vivo

از بین بردن سلول های بدخیم با استفاده از تأثیر پرتو های یونساز بر بافت زنده یکی از موثرترین روش ها در درمان تومورهای سرطانی محسوب می شود. مبانی حفاظت پرتوی ایجاب می کند که هر نوع پرتو گیری توجیه پذیر و بهینه باشد. به علاوه برای کسب نتیجه درمانی مطلوب، باید موازنه دقیقی بین دُز رسیده به بافت هدف از یک سو و دُز رسیده به بافت سالم از سوی دیگر برقرار شود. کنترل واقعی درمان و آگاهی از آنچه در عمل رخ می دهد، تنها از طریق دُزیمتری درون تنی (in vivo) امکان پذیر است. در این ارزیابی که برای نخستین بار در بخش پرتودرمانی بیمارستان رازی رشت انجام شده است، ضمن بررسی جزئیات عملکرد دُزیمترهای گرماتاب (tld) و نیمه هادی (دایود)، بیش از 740 میدان درمان مورد بررسی قرار گرفته است. در همه موارد، دُز ورودی و دُز خروجی به صورت همزمان سنجش شده و دُز رسیده به بافت هدف با به کارگیری مفهوم دُز عبوری محاسبه شده است. استفاده از دُز عبوری چه در بافت های متقارن و چه در بافت های نامتقارن برآورد مناسبی از دُز رسیده به هدف فراهم می کند. کمیت دُز عبوری مفهوم جامع تری از عمق را به دست می دهد که مقدار و دقّت آن در سنجش های انجام شده با دایود و tld بسیار مشابه است. اختلاف بین عمق موثر و عمق درمان بیشترین سهم را در عدم قطعیت نهایی در رسانیدن دُز تجویز شده به بافت هدف داشته است. نتایج حاصل حاکی از آن است که برآورد عمق موثر و استفاده از آن به جای عمق ظاهری در محاسبات درمان، ضمن کنترل کیفی، می تواند بهبود زیادی در نتایج درمان ایجاد کند.