دشمن شناسی با تکیه بر معنی شناسی واژه ی عدو در قرآن کریم

در دین اسلام تبرّی ، به عنوان یکی از فروعات دین مورد تأکید ویژه قرار گرفته است. اهمیت این مسأله در قرآن و آموزه های دین، شناخت دشمن را برای ما ضروری می نماید. بر این اساس، معنی شناسی واژه ی عدو، یکی از راه های رسیدن به این شناخت و کشف مولفه های معنایی دشمن در قرآن است. معنی شناسی، شیوه ای نو و البته کارآمد در فهم مقصود قرآن پیرامون موضوعات مختلف است؛ که با در نظر گرفتن بافت کلامی و موقعیتی و بررسی روابط همنشینی، جانشینی و تقابل میان واژه ی کانونی و سایر واژه های یک حوزه ی معنایی، در پی کشف معنای واژه های کانونی در قرآن است. واژه ی "عدو" و مشتقات مختلف آن، در مجموع 106 بار در قرآن به کار رفته است؛ که 69 مورد از این تعداد، در کنار واژه های همنشین، همنشین همنشین و نیز واژه های مقابل آن، حوزه ی معنایی "عدو" را تشکیل می دهد. بر اساس معنی شناسی واژه ی"عدو" در قرآن؛ انکار و نافرمانی خدا و رسولان الهی، تجاوز، عدم صداقت، استهزاء و تکبر از مولفه های معنایی دشمن می باشند. از سوی دیگر؛ کمک و یاری، محبت، هدایت، معرفت حق و تواضع در برابر آن، مولفه هایی است که دشمن فاقد آن است و به عبارتی با مفهوم دشمن در تقابل است. همچنین، در حوزه ی معنایی عدو، آن چه بیش از همه مورد دشمنی قرار دارد دین(خدا، رسولان الهی و مومنین) است و فرعون، یهود، منافقین، شیطان و ... نمونه هایی از دشمن می باشند که از درون و بیرون جامعه ی دینی را تهدید می کنند. با عنایت به وجود واژگانی چون، خصم و شنآن در قرآن که به معنای دشمن می باشند؛ واژه ی "عدو"، بخشی از معنای دشمن در قرآن را بیان می کند. و برای فهم کاملمعنای دشمن در قرآن، نیازمند معنی شناسی واژه های گفته شده، هستیم. کلیدواژه ها: عدو، ولایت، مودّت، دشمن شناسی، معنی شناسی، روابط همنشینی، روابط تقابلی، مولفه های معنایی.