تحلیل محتوای کتاب های دوره سوادآموزی با رویکرد نیازهای آموزشی کودکان کار

هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت نیازهای آموزشی کودکان کار است و تعیین اولویت های آموزشی که به برنامه ریزان درسی کمک می کند تا در طراحی متون درسی برای برنامه های سوادآموزی اقدام کنند. برای انجام این پژوهش 1000 کودک کاربی سواد 10 تا 18 ساله ایرانی و افغانی بی سوادجنوب شهر تهران در سال 91 به عنوان جامعه انتخاب شدند و با استفاده از جدول نمونه گیری تصادفی مورگان، 278 نفر به عنوان حجم گروه نمونه تعیین شد. در بخش دوم پژوهش(تحلیل موضوعی محتوا کتاب های دوره سوادآموزی سال1390) به دلیل محدود بودن جامعه آماری(کتب دوره ی 1 و 2 سازمان نهضت سواد آموزی) ،تمام جامعه به عنوان نمونه مورد مطالعه تعیین شد. برای سنجش متغیرهای پژوهش (نیازهای آموزشی کودکان کار10 تا 18 ساله بی سواد ) از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد روایی آن با استفاده از نظرات متخصصان و اساتید محترم راهنما و مشاور و پایایی آن از طریق اجرا آزمایشی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد که برابر با 0.80 است.. برای بخش دوم پژوهش – تحلیل موضوعی محتوا نیز فرم های محقق ساخته استفاده شد. بعد از اینکه داده های لازم جمع آوری شد به منظور تجزیه و تحلیل آن ها از روش های آمار توصیفی و به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون بی پارامتری بیشینه ی احتمالی مجذور خی (به دلیل مقوله ای بودن مقیاس اندازه گیری و وجود یک گروه مورد مطالعه ) استفاده به عمل آمد . نتایج نشان داد که نیازهای کودکان کار مورد مطالعه شامل موارد زیر است : مهارت های زندگی شامل (مهارت نه گفتن، اعتماد فردی، عزت نفس ، ارتباط اجتماعی، کنترل خشم ) ، آموزش معنویات ،آموزش شغل و حرفه مناسب، آموزش ورزش، آگاهی درباره ی مضرات اعتیاد به مواد مخدر، تداوم سوادآموزی ، آموزش بهداشت و تغذیه سالم ، آگاهی درمورد بلوغ و مضرات ارتباط جنسی ناسالم می باشد. همچنین نتایج تحلیل محتوا کتاب های دوره سواد آموزی براساس نیازهای آموزشی کودکان کار نشان داد که: در کتاب های مورد نظر به نیازهای مهارت های زندگی: (نه گفتن ، اعتماد بین فردی ، عزت نفس، ارتباط اجتماعی ، کنترل خشم )،آموزش معنویات ، آموزش شغل و حرفه مناسب، آموزش ورزش ، تداوم سوادآموزی، آموزش تغذیه سالم و بهداشت پرداخته شده و به آگاهی درباره ی مضرات اعتیاد ،آموزش مسائل بلوغ، آگاهی درباره ارتباط جنسی ناسالم پرداخته نشده است. بر اساس پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که در کتب درسی سوادآموزی در حد خیلی کم به نیازهای کودکان کارپرداخته شده است . بنابراین باید در تألیف کتب سوادآموزی به نیازهای این گروه از فراگیران توجه شود.