آیکونوگرافی بازنمایی آب بر روی سفالینه های سلجوقی

پایان نامه
چکیده

یکی از رایج ترین عناصر تصویری هنر ایران از دوران کهن و پیش از تاریخ نقش مایه «آب» است که بر روی بسیاری از سفالینه های آغازین تا ظروف نقره ساسانی و همچنین آثار باشکوه دوران اسلامی چون سفالینه های سلجوقی و نسخه های خطی و مصور در مکاتب مختلف نقاشی ایران دیده می شود. که این مسئله بی ارتباط با جایگاه والای آب در باورهای پیش از اسلام و پس از آن در ایران نیست. سفالینه های سلجوقی غالبا بستر مناسبی برای بازنمایی آب بوده اند. جویباری روان با چند ماهی، اردک و مار و در پاره‏ ای از سفالینه ها با نقش زن در میان امواج آب، در سطح پایین اغلب ظروف این عصر مشاهده می شود. عدم وجود بررسی های درخور توجه پیشین و ضرورت آن، نگارنده را بر آن داشت تا به صورت هدفمند تعدادی از این سفالینه ها را انتخاب نموده و با استفاده از رویکرد آیکونوگرافی مورد مطالعه قرار دهد. روش پژوهش در این رساله کیفی تاریخی است و از طریق مطالعات کتابخانه ای و بازدید از موزه های داخلی و سایت های موزه های معتبر خارج از ایران، داده های کافی جهت پژوهش جمع آوری شده است. هدف اصلی این پژوهش مطالعه نقش مایه «آب» بر روی تعدادی از سفالینه های سلجوقی، همچنین بررسی رابطه میان این نقش مایه با دیگر نقش مایه های وابسته به آن، به طور أخص نقش مایه «زن» و تحلیل روایت شناسانه سفالینه ها از طریق رجوع به منابع ادبی است. با مطالعه بازنمایی آب در دوران سلجوقی، به عنوان دوره ای شکوهمند در تاریخ اسلامی ایران، می توان تداوم سنت های هنری، فرهنگی و باورهای ملی‏ ایران در خلق و پردازش آثار هنری دوره اسلامی مشاهده کرد. همچنین از روایات نقل شده و کتب تالیف شده در این دوره و یا نزدیک به آن، مشخص می شود، سلجوقیان به حضور موجودات و انسان های دریایی به ویژه زنان دریایی اعتقاد داشته اند و این گونه باورها در نگاره ها و نقوش سفالینه ها منعکس شده است.

منابع مشابه

آیکونوگرافی پیکره ی سفالین سلطان طغرل سلجوقی

هنر پیکره تراشی و خاصه پیکره‌های انسانی که در دوران پس از اسلام مورد احتیاط قرار گرفته بود-اگر نگوییم دچار حرمان شده بود- در دوران سلجوقیان مورد توجه واقع شده و پیکره‌های انسانی با موضوعات مختلف ساخته شدند. از جمله این پیکره‌ها که احتمالاً ساخته‌ی کاشان است، پیکره مردی‌ست که به حالت دوزانو روی زمین نشسته و کلاهی بر سر دارد که نام سلطان طغرل و تاریخ 538 هـ. ق. بر روی آن مرقوم شده است. در صورتی که...

متن کامل

بررسی تأثیرات فرهنگی دوره سلجوقی بر روی سفالینه های شهر های کاشان و ری

سفالینه های هر دوره ای تا حدودی، بازگو کنند? فرهنگ و دستگاه حاکمه آن عصر می باشند. نقوش به عنوان عناصراصلی تزئینی در سفالینه ها، بیانگر مفاهیم مختلفی از جمله اعتقادات، باورها، ویژگی های فرهنگی خاص(تجارت، اقتصاد، مذهب، تفریح و سرگرمی و ورزش و ...) ومهارت های هنری می باشند. این پروژه، با مطالعه و بررسی تأثیرات فرهنگی دور? سلجوقیان بر روی سفالینه های شهرهای کاشان و ری، به پرسش اساسی دربار? تأثیرپ...

15 صفحه اول

سیر تحول نگاره انسان بر سفالینه های سلجوقی تا صفوی

انسان یکی از موضوعاتی است که در طول تاریخ همواره مورد توجه آدمی بوده است . و نگاره انسان در همه هنرها جدا ازنوع بینش ، تفکر هنرمند و ملیت او در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است . درهنر و صنایع دستی ایران نیز از نگاره انسان استفاده های بسیاری شده است. تصویر گری انسان در عصر سلجوقی تاکید دارد بر نمایش انسان به مثاب? جوهر و تمثیل نمادین آن اما با گذر زمان و گذر تدریجی در نوع تفکر هنرمندان ...

15 صفحه اول

سفالینه های رباط شرف

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

متن کامل

بررسی نقش خورشید بر سفالینه های ایران

سفال به عنوان نخستین کتاب مصور بشر، از دیرباز بستری بوده برای نمایش احساس و بیان اندیشه های انسان. پایداری و ماندگاری فرهنگی این نقوش دیرپا بر بستر سفالینه هایی از هزاره های پیشین تا روزگاران پس از اسلام نمادی است از امتداد فرهنگ قوم ایرانی و ره آوردی برای هنرمندان امروز که آرمانشان ماندگاری واحیای آن تأثیرات مثبت و کارآیی است که درگذشته بدان رسیده اند. از میان این نقوش آنچه بیش از همه به چشم...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هنر اصفهان - دانشکده هنر

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023