تاثیر سطوح مختلف شوری آب آبیاری بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم ارزن علوفه ای در شرایط آب و هوایی اهواز

آزمایش حاضر به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری آب آبیاری بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی دو رقم ارزن علوفه ای در شرایط آب و هوایی اهواز در دو مرحله در سال های زراعی 1390-1389 و 1391-1390 در مزرعه آزمایشی شماره دو و آزمایشگاه تکنولوژی بذر گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به اجرا در آمد. در مرحله اول آزمایش دو رقم ارزن علوفه ای (نوتریفید و باستان)، تحت پنج سطح شوری از منبع کلرید سدیم (nacl)، شامل آب تصفیه شده، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی به صورت کشت گلدانی در شرایط مزرعه در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. و در مرحله جوانه زنی دو رقم ارزن علوفه ای (نوتریفید و باستان)، تحت پنج سطح شوری از منبع کلرید سدیم (nacl)، شامل آب مقطر، 50، 100، 150 و 200 میلی مولار کلرید سدیم به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در مرحله اول آزمایش، تنش شوری بر تمام صفات مورد بررسی تأثیر معنی دار داشت. نتایج نشان داد که با افزایش تنش شوری عملکرد ماده خشک، محتوای نسبی آب برگ، هدایت روزنه ای و عدد spad کاهش یافتند ولی صفاتی هم چون نفوذپذیری نسبی غشاء و میزان پرولین با افزایش تنش شوری افزایش یافتند. بیشترین مقدار ماده خشک کل مربوط به تیمار شاهد در ارزن نوتریفید (2/83 گرم بر بوته) و کمترین مقدار مربوط به شوری 200 میلی مولار در ارزن باستان (5/23 گرم بر بوته) بود. نتایج نشان داد که کیفیت علوفه و مواد معدنی موجود در اندام هوایی دو رقم مورد مطالعه تحت تأثیر تنش شوری قرار گرفتند. با افزایش تنش شوری درصد پروتئین، محتوای پتاسیم، کلسیم و منیزیم اندام های هوایی کاهش یافتند در حالی که صفاتی هم چون درصد فیبر خام و محتوای سدیم با افزایش تنش، افزایش نشان دادند. بیشترین میزان سدیم در شوری 200 میلی مولار رقم باستان (6/36 میلی گرم بر گرم) و کمترین میزان سدیم در تیمار شاهد رقم نوتریفید (7/1 میلی گرم بر گرم) بود. رقم نوتریفید کمترین مقدار سدیم را در برگ دارا بود و نسبت پتاسیم به سدیم این رقم بیشتر از رقم باستان (حساس) بود. هم چنین تأثیر تنش شوری بر روی مولفه های فلئورسانس کلروفیل معنی دار بود. به طوری که حداکثر عملکرد کوآنتومی فتوسیستم دو در شرایط تاریکی و خاموشی فتوشیمیایی انرژی الکترون برانگیخته با افزایش تنش شوری کاهش یافتند در حالی که خاموشی غیرفتوشیمیایی انرژی الکترون برانگیخته با افزایش تنش، افزایش یافت. در آزمایش جوانه زنی نتایج مقایسه میانگین صفان نشان داد که تنش شوری موجب کاهش معنی دار درصد جوانه زنی، متوسط سرعت جوانه زنی، نرخ جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه گردید، در حالی که با افزایش تنش شوری متوسط زمان جوانه زنی افزایش معنی دار نشان داد.