شیوه های شخصیت پردازی در داستانهای کوتاه غلامحسین ساعدی

چکیده برگزیدن شخصیّت یا شخصیّت های مناسب، با صفات وخصال وتوانایی های ویژه ی خود، یکی از فنون مهم و قابل دقّت در داستان پردازی است. در یک داستان کوتاه، از یک شخصیّت اصلی و در داستان بلند از چند شخصیّت سخن می رود که هریک کاری انجام می دهد، وظایفی بر عهده دارد و در موقع لازم پا به صحنه می گذارد. در بررسیِ عناصر داستان، شخصیّت، عنصری است که متقابلاً بر بیشتر عناصر داستانی تأثیر می گذارد. موضوع این رساله تحلیل و بررسی شیوه های شخصیت پردازی در مجموعه داستان های کوتاه غلامحسین ساعدی است. این مجموعه ها بدین قرارند: عزاداران بَیَل(1343)، دندیل(1345)، واهمه های بی نام و نشان(1346)، ترس و لرز(1347)، شب نشینی باشکوه(1349) و گور و گهواره(1356). محورهای بحث در هر یک از مجموعه ها عبارتند از: وصفِ اشخاصِ داستان ها از جهات ظاهری(ریخت، پوشش و سیما)، عقاید، اخلاق، رفتارهای فردی و اجتماعی، متعارف یا غیر متعارف بودن اشخاص، تناسب افکار و احوال و رفتارهای هر شخص با منش و سرشت و پایگاه اجتماعی او، ابعاد زندگی اشخاص، نحوه ی تعامل و گفتگوهای اشخاص باهم، هم خوانی و هم داستانی اشخاص با ساختار و طرح داستان ها، مسئولیتی که داستان نویس در انتخاب یا خلق شخصیت ها برای خود الزامی می داند، آیا کار داستان نویس نمایش است؟، نام هایی که برای شخصیت ها انتخاب می کند، موضوع (subject)، مضمون (theme) و داستان کوتاه (short story) چیست؟ علاوه بر این در خلال مباحث رساله می کوشیم شگردهای دیگری را که نویسنده در وصف و شناساندن اشخاص داستان ها به کار گرفته نقد و بررسی کرده و به قدر وسع خویش دقت و اهمال کاری نویسنده را در مورد موضوع رساله بحث کنیم. کلید واژه ها: غلامحسین ساعدی، ادبیات معاصر، داستان کوتاه، عناصر داستانی، شخصیت، شخصیت پردازی.