ارزیابی مدل aquacrop برای تعیین اثرات آب و کود نیتروژنه روی رشد و محصول ذرت دانه ای

مدل aquacrop یکی از مدل های شبیه ساز ی رشد گیاه می باشد که در سال ها ی اخیر توسط fao ارائه شده است. این مدل برای شبیه سازی رشد گیاهان مختلف، نیاز به وارد نمودن داده های آب و هوایی، خاک، مدیریت و نوع محصول داشته و در سراسر جهان استفاده می شود. در این پژوهش مدل aquacrop ویرایش 3.1 plus برای گیاه ذرت دانه ای از نوع هیبرید دیررس سینگل کراس 704 در منطقه ی باجگاه برای یک سال آبیاری بارانی و دو سال آبیاری جویچه ای واسنجی و اعتبار سنجی گردید. سیستم آبیاری بارانی شامل 6 تیمار آبیاری و 4 تیمار کود نیتروژنه و سیستم آبیاری جویچه ای شامل چهار تیمار آبیاری و سه تیمار کود نیتروژنه بود. تیمارهای آبیاری از حدود 4/0 تا 2/1 برابرآبیاری کامل و تیمارهای کودی از صفر تا 300 kg ha-1 نیتروژن را در بر داشتند. در مدل aquacrop اثر کمبود کودی به صورت کیفی مطرح گردیده است. در این مدل پارامتر های حداکثر پوشش گیاهی (ccx)، ضریب رشد پوشش گیاهی (cgc)، ضریب کاهش پوشش گیاهی (cdc) و بهره وری آب در تولید محصول (wp*) برای شرایط بدون کمبود نیتروژن بر اساس اطلاعات مزرعه واسنجی می شود ولی برای هر مقدار کود به صورت کمی براورد نمی شوند. در این پژوهش در هر تیمار نیتروژن، پارامترهای ccx ، cgc، cdcو wp* واسنجی گردیدند. با استفاده از برقراری روابطی با ضرایب همبستگی بالا میان نسبت مقدار کل نیتروژن موجود در هر تیمار به مقدار کل آن در تیمار بدون کمبود نیتروژن و نسبت پارامترهای ccx ، cgc، cdcو wp* در هر تیمار نیتروژن به مقدار آن ها در شرایط بدون کمبود، این اثر به شکل کمی در آورده شد. در هر تیمار، مقدار کل نیتروژن از مجموع مقدار نیتروژن کود، مقدار نیتروژن موجود در خاک به شکل های نیترات و آمونیوم و مقدار نیتروژن محلول در آب آبیاری محاسبه گردید. با یک سال داده در آبیاری جویچه ای مدل به صورت نسبتاً خوبی اعتبارسنجی گردید و مقادیر نرمال شده ریشه ی میانگین مجذور خطا برای ماده ی خشک و عملکرد دانه به ترتیب برابر 12/0 و 26/0 به دست آمد.