تأثیر اندازه، ساختار مالکیت و عمر صندوق های سرمایه گذاری مشترک بر عملکرد آن ها

یکی از مهمترین موسسات مالی در بازار سرمایه، شرکت ها و صندوق های سرمایه گذاری هستند که نقش موثری در توسعه و تعمیق این بازار ایفا می نمایند. صندوق سرمایه گذاری مشترک، نهادی مالی است که از طریق انتشار «واحدهای سرمایه گذاری» (سهام) وجوه سرمایه گذاران حقیقی یا حقوقی را جمع کرده و به منظور کسب بازده و تامین منافع این سرمایه گذاران، آنها را در دارایی های مختلف سرمایه گذاری می کند. سرمایه‏ گذاران به طور معمول سعی می‏کنند صندوقی را انتخاب نمایند که عملکرد بهتری داشته باشد. اما بدیهی است توجه تنها به بازدهی گذشته صندوق کافی نمی باشد، بطوری که عملکرد کوتاه مدت صندوق‏های به نسبت کوچک و یا تازه تأسیس به هیچ عنوان تعیین‏ کننده و تضمینی بر موفقیت آتی آن ها نیست و در بلندمدت موفقیت یا شکست سرمایه گذاری در صندوق به عوامل دیگری بستگی دارد. در این راستا در مطالعه حاضر تلاش خواهد شد تا ضمن شناسایی برخی از عوامل موثر بر عملکرد صندوق های فعال در بازار سرمایه ایران شامل اندازه، ساختار مالکیت و عمر صندوق ها، نوع و میزان تأثیر هر یک از این عوامل نیز بررسی و تبیین گردد در نتیجه اهداف این تحقیق بشرح ذیل می باشد: 1. نوع و میزان تأثیر اندازه صندوق سرمایه گذاری مشترک بر عملکرد آن 2. نوع و میزان تأثیر ساختار مالکیت صندوق سرمایه گذاری مشترک بر عملکرد آن 3. نوع و میزان تأثیر عمر صندوق سرمایه گذاری مشترک بر عملکرد آن روش تحقیق حاضرتوصیفی و از نوع همبستگی است. توصیفی بودن تحقیق به این دلیل است که هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی وبرای شناخت بیش تر شرایط موجود می‏باشد. همبستگی بودن تحقیق به این دلیل است که در این تحقیق رابطه بین متغیرها مدنظر است جامعه آماری این تحقیق کلیه صندوق های سرمایه گذاری در سهام و دارای مجوز فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار تشکیل می دهد. در این تحقیق برای انتخاب نمونه از روش غربالگری (حذفی) استفاده خواهد شد. برای این منظور 3 معیار در نظر گرفته شده است : 1- جزء صندوق های سرمایه گذاری در سهام با مقیاس کوچک باشد. 2- تاریخ تأسیس آن قبل از سال 1389 بوده و تا سال 1390 جزو صندوقهای سرمایه گذاری فعال در بورس اوراق بهادار تهران باشد. 3- اطلاعات مورد نیاز در خصوص این صندوق در بازه زمانی تحقیق در دسترس باشد. در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ها از مدل رگرسیون خطی چند متغیره استفاده می شود. روش آماری مورد استفاده در این تحقیق روش داده های پانل می‏باشد. برای آزمون فرضیات ابتدا با استفاده از آزمون چاو، درستی ادغام داده ها مورد آزمون قرار گرفته و سپس بر اساس نتایج آزمون هاسمن نوع روش آزمون (اثرات ثابت یا اثرات تصادفی) تعیین گردیده و با توجه به نوع روش نسبت به برآورد مدل اقدام می شود. جهت بررسی معنی دار بودن کل مدل از آماره f و برای بررسی معنی دار بودن ضریب متغیرهای مستقل در هر مدل از آماره t استفاده شده و در سطح اطمینان 95% نسبت به پذیرش یا رد فرضیه ها تصمیم گیری می شود. همچنین به منظور بررسی نرمال بودن متغیرها، همسان بودن واریانس خطاها و استقلال خطاها به ترتیب از آزمون جارکیو-برا ، آزمون بروش- پاگان و آماره d دوربین- واتسون استفاده می شود. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه رابطه مثبت و معنی داری میان اندازه صندوق های سرمایه گذاری و عملکرد آن ها وجود دارد بطوری که با افزایش اندازه صندوق، عملکرد آن ها بهبود می یابد. در رابطه با ساختار مالکیت نیز همین نتایج حاصل گردید و وجود رابطه مثبت و معنی داری میان ساختار مالکیت صندوق های سرمایه گذاری و عملکرد آن ها مشخص گردید. بطوری که با افزایش درصد سرمایه گذاران نهادی صندوق، عملکرد آن نیز بهبود می یابد. در زمینه عمر صندوق های سرمایه گذاری طبق نتایج این مطالعه رابطه معنی داری میان عمر صندوق های سرمایه گذاری و عملکرد آن ها وجود ندارد بطوری که بالا یا پایین بودن عمر صندوق ها عملکرد آن ها را تحت تأثیر خود قرار نمی دهد.