بررسی مداخلات بشردوستانه با تاکید بر قضیه لیبی

در حقوق بین­الملل معاصر یکی از مهمترین و چالشی­ترین موضوعات، «مداخله­ی بشردوستانه» است. نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر در بسیاری از موارد به نوعی دلیلی برای مداخله تلقی شده است. دو دیدگاه در این عرصه با یکدیگر رویارویی می­کنند که در قضیه­ی مداخله بشردوستانه در «لیبی» نیز همین دو نظر مقابل یکدیگر قرار گرفت. دیدگاه نخست با ابتناء بر اهمیت حاکمیت، مداخله را جز با مجوز شورای امنیت و یا در قالب یک موافقت نامه قبلی نامشروع دانسته است. لیکن نظر دوم مبتنی بر اهمیت حمایت از حقوق بشر است که حتی در این فرض شروطی برای مداخله در نظر گرفته می­شود. این شروط از اصول کلی حقوق بین الملل و منطق حقوقی قابل استخراج است. این شروط عبارتند ازاقدام از سوی حکومتی مشروع، اقدام با هدفی بشر دوستانه، موقتی بودن اقدام، متناسب بودن اقدام، ضرورت داشتن اقدام و رعایت حق تعیین سرنوشت ملت­ها واقلیت­ها. در ارتباط با لیبی جدا از بحث مشروعیت مداخله­ی بشردوستانه و حدود آن، اتفاق مهمی دیگری نیز قابلیت بحث دارد و آن مداخله­ی نظامی لیبی در اجرای قطعنامه­ی 1973 شورای امنیت است. این پایان نامه ضمن تأکید بر تحلیل و بررسی جنبه­های مختلف قطعنامه­های شورای امنیت در ارتباط با لیبی و موضوع پرواز ممنوع به بررسی مشروعیت مداخله نظامی در این کشور می­پردازد. بنابراین سئوال مهم دیگری که در این پایان­نامه در پی پاسخ دادن به آن است مشروعیت اقدام ناتو و سایر دولت­ها در لیبی می­باشد.