سن رشد بلوغ و ازدواج در فقه اسلامی و حقوق موضوعه

مسیله پذیرش مسیولیت در روابط اجتماعی و اهلیت برای استیفای حق دارای اهمیت ویژه ای است از این منظرسن شروع آن مورد توجه بسیای از نظام های حقوقی است. انسان در دوران کودکی دارای حقوقی است اما به دلیل نقصان در فهم و ادراک و کامل نشدن اراده فاقد مسیولیت بوده و باید مورد حمایت قرار گیرد. در فقه اسلامی بلوغ نقطه شروع مسیولیت و اهلیت برای استیفای حق است به همین علت فصل نخست با هدف پاسخ به این سوال که بلوغ چیست و سن شروع ان کدام است نگارش شده است. در این فصل به تبیین مفهوم بلوغ پرداخته و بلوغ را در لغت اصطلاح و علم روانشناسی مورد برسی قرار داده ایم و در کنار آن سعی شده که جایگاه بلوغ در اسلام روشن شود و در نهایت با برسی هایی که انجام گرفه شاهد تغییرات سریع جسمی هستیم، بتدریج و با تکامل این مرحله قوای دماغی فرد رشد کرده و او توانای درک مسایل مهم و پیچیده را پیدا می کند در فصل دوم این پرسش مطرح است که مراد از رشد چیست؟ در این فصل مفهوم رشد در لغت اصطلاح و روانشناسی مورد توجه واقع شده است و سپس آیات و روایات رشد مورد بررسی قرار گرفته و با تامل در این منابع به این نتیجه رسیده ایم که رشد تنها به امور مالی اختصاص نداشته و مفهومی عام است. با توجه به تاثیر بسزای ازدواج بر تعالی یا انحطاط فرد و جامعه بررسی سن ازدواج ا ز جمله مسایل مورد توجه اکثر نظام های حقوقی است. شناسایی سنی که در آن سن فرد قابلیت رویارویی با مساول و درک موقعیت خود پس از ازدواج را داشته باشد ضروری به نظر می رسد به همین علت فصل سوم این نوشتار برای دستیابی به این پرسش که سن مناسب برای ازدواج کمک جسته ایم. در این مبحث سن ازدواج از نگاه فقهی و قانونی مطرح و تحولات قانونی سن ازدواج را بیان نموده ایم در ادامه به ازدواج کودک توسط ولی پرداخته و این مسیله رامورد قرار داده ایم. درنهایت در این فصل تلاش شده تا با تتبع در میان منابع فقهی و با در نظر گرفن عرف و شرایط و متتضیات کنونی جامعه در صدد یافتن حداقل سن برای این مهم باشیم. فصل پایانی به نتایج حاصل از این نوشتار و برخی پیشنهادات لازم اختصاص یافته است.