ترجمه التعابیر الاصطلاحیّه العربیّه المعاصره والکشف عمّا یعادلها فی الفارسیّه فی کتاب «معجم التعبیر الاصطلاحی فی العربیّه المعاصره» (من السین حتی القاف)

هر زبان علاوه بر واژگانی که دارای معنای مشخص است، ساخت های زبانی دیگری دارد که در بیشتر موارد ترجمه لفظی آن ها وافی به مقصود نیست. تعبیرهای اصطلاحی نیز چون مثل ها و اصطلاحات از آن جمله بوده و همواره یکی از دشواری های ترجمه به شمار می رود. تعبیرهای اصطلاحی مجموعه کلماتی است که معنای آن غیر از معنای لغوی تک تک کلمات تشکیل دهنده آن باشد. این معنای تعبیر با اتفاق نظر اهل آن زبان به وجود می آید. رساله حاضر با ترجمه قسمت «سین، شین، ...، قاف» از کتاب «معجم التعبیر الاصطلاحی فی العربیه المعاصره» تألیف دکتر محمد محمد داود که در سال 2003 منتشر گردیده است، و با معادل یابی تعبیرهای آن، سعی دارد گامی هر چند کوچک در جهت کاستن از دشواری های ترجمه برداشته و نیاز دانشجویان و مترجمان را در زمینه ترجمه تعبیرهای اصطلاحی متداول در زبان روزمره عربی، برآورده سازد. تدوین این رساله با شیوه تحلیل محتوایی_کاربردی در سه فصل صورت گرفته است: فصل اول که شامل کلیات پژوهش است. فصل دوم به ترجمه قسمت «سین، شین، ...، قاف» از کتاب مذکور و معادل یابی تعابیر اختصاص داده شده است که برای معادل یابی آن ها به فرهنگ واژگان و کنایات و اصطلاحات و مثل های فارسی مراجعه کرده ایم. در فصل سوم نیز به بررسی نمادهای موجود در تعابیر این بخش از کتاب پرداخته ایم و بر حسب بیشترین کاربرد نمادها را طبقه بندی کرده ایم. از جمله نتایج حاصل از این پژوهش آن است که تعبیرهای اصطلاحی زبان عربی و فارسی، در بیشتر موارد مضمون و موضوع مشترک دارند و حتی در مواردی، تعبیر عربی عینا از نظر لفظی نیز در زبان فارسی به کار می رود؛ این پدیده بیشتر در مورد تعبیرهایی به کار می رود که برگرفته از آیات قرآن و احادیث شریف نبوی است. در تعابیر این بخش از کتاب، نماد اشیاء نسبت به نماد انسانی و یا حیوانی بیشتر از بقیه نمادهاست؛ که بر حسب بسامد کاربردشان عبارتند از: نماد رنگ ها، نماد عناصر طبیعی (باد، گل، جنگل، شکوفه)، نماد اعداد و نماد حیوانات. البته کاربرد رنگ سفید نسبت به دیگر رنگ ها بیشتر است.