رابطه رویت پذیری - گزاره پذیری قدرت در فرآیند برنامه ریزی شهری تهران

در پژوهش مورد نظر به تبیین رابطه رویت پذیری – گزاره پذیری قدرت در فرآیند برنامه ریزی شهری تهران پرداخته شد. ابتدا مفهوم قدرت نزد فوکو که متفاوت از مفهوم قدرت نزد دیگر فیلسوفان و اندیشمندان می باشد را بررسی شد. قدرت نسبتی از نیرو هاست، یا به عبارت بهتر، هر نسبتی از نیروها یک نسبت از قدرت است. فوکو هدف خود را در تحلیل قدرت خود این چنین معرفی می کند : نقد عملکرد هایی که به ظاهر خنثی و مستقل می آیند؛ نقد آن ها به ترتیبی که خشونت سیاسی که به شکلی مبهم از مجرای آن ها اعمال می شود، افشا شده و بدین ترتیب امکان مبارزه با آن ها فراهم گردد. (فلابجرگ و ریچاردسون، 1387،67) هر سامانه قدرت دو امر رویت پذیری و گزاره پذیری را به یکدیگر پیوند می زند. تغییر چینه های تاریخی بدون این دو امر ناممکن است.با تغییر امور رویت پذیر و گزاره پذیر ، سامانه های قدرت نیز تغییر می یابند. از سوی دیگر فریدمن استدلال می کند که برنامه ریزی به عنوان گونه ای از کنش اجتماعی که اواخر قرن 18 ظاهر شد (عصر روشنگری اروپا) و در طی 150 سال گذشته آهسته در میان رشته های دیگر پیش به سوی برتری نهاد در کنار علوم انسانی و علوم اجتماعی که شالوده آن را بنا نهادند. بنابراین برنامه ریزی و قدرت دارای پیوند هایی می باشند که در واقع تبیین این پیوند ها هدف این پژوهش می باشد. تبیین این پیوند در فرآیند برنامه ریزی تهران در طی دوران مختلف هدف اصلی این پژوهش می باشد. بدین ترتیب الگوی رویت پذیری و گزاره پذیری قدرت در فرآیند برنامه ریزی تهران شناسایی شد و این رابطه با استفاده از روش تبارشناسی و با کمک تحلیل مقایسه ای تبیین گردید. در پایان چنین نتیجه گیری می شود که در فرآیند برنامه ریزی شهر تهران بر خلاف آنکه بین امر رویت پذیر و امر گزاره پذیر ، امر رویت پذیر در نظام برنامه ریزی شهری جنبه اساسی تری داشته ، اما در تاثیر گذاری بر برنامه ریزی شهری و به تبع آن شهر تهران ، امر گزاره پذیر بر امر رویت پذیر غلبه داشته است. اما در سطح کلان ، روابط قدرت ، معمولا ،از گزاره پذیری شروع می شود.