کاربرد سرباره زراعی شرکت فولاد مبارکه به عنوان کود آهن در ذرت

چکیده یکی از شایع ترین مشکلات تغذیه ی گیاه در خاک های آهکی کمبود آهن می باشد. آهن یکی از فراوان ترین عناصر خاک است ولی حلالیت آن به دلیل خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک های خشک و نیمه خشک بسیار کم و کمتر از حد مورد نیاز گیاه است. کمبود آهن در گیاه باعث کلروز در برگ های جوان می شود. برای درمان کلروز آهن روش های متعددی وجود دارد که شایع ترین آنها استفاده از کلات های مصنوعی آهن است. البته گرانی و عدم تولید این کود ها در داخل کشور باعث شده استفاده از این ترکیبات برای درمان کلروز آهن توسط کشاورزان مقرون به صرفه نباشد. بنابراین پیدا کردن جایگزینی برای این کلات ها امری ضروری است. در تحقیقات گذشته تأثیر سرباره فولاد سازی به عنوان کود آهن بررسی شده است. در تحقیق حاضر امکان استفاده از سرباره زراعی کارخانه ی فولاد مبارکه اصفهان به عنوان کود آهن مورد بررسی قرار گرفت. این ترکیب پ-هاش قلیایی دارد، همچنین دارای 5/49 درصد آهک، 8/7 درصد آهن کل، 23/2 درصد روی و 3/3 درصد منگنز می باشد. این تحقیق در دو مرحله انکوباسیون و گلدانی در یک خاک آهکی انجام شد و تأثیر سرباره تنها و تیمار شده با اسید و ماده آلی بر قابلیت دسترسی و جذب آهن و سایر عناصر غذایی و سنگین بررسی شد. مرحله انکوباسیون به صورت طرح کاملاًتصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل و آزمایش گلدانی به صورت طرح کاملاً تصادفی انجام شد. گیاه ذرت رقم سینگل کراس 704 به عنوان گیاه محک کشت شد. نتایج انکوباسیون نشان داد کاربرد سرباره باعث افزایش ph خاک و افزایش قابل ملاحظه ای در آهن، منگنز و روی قابل جذب خاک شد. در سرب و نیکل قابل جذب خاک افزایش اندکی نسبت به شاهد دیده شد. همچنین کاربرد سرباره باعث کاهش مس قابل جذب خاک شد. نتایج آزمایش گلدانی نشان داد بیشترین وزن خشک شاخساره و ریشه مربوط به تیمار سرباره و ماده آلی سطح 1 درصد بود. بیشترین جذب آهن شاخساره در تیمار سرباره به همراه 1 درصد ماده آلی دیده شد. تیمار های سرباره تنها و تیمار سرباره همراه 1 درصد ماده آلی جذب آهن ریشه را افزایش دادند. به نظر در این تیمارها جذب آهن توسط ریشه صورت گرفته ولی به همان نسبت انتقال آن به شاخساره افزیش نیافته است. بیشترین مقدار جذب روی شاخساره در تیمار های سرباره تنها مشاهده شد و در این تیمار ها با افزایش سرباره مصرفی جذب مس و منگنز کاهش یافت. تأثیر سرباره بر جذب سرب و نیکل متفاوت بود.نتایج این تحقیق امکان استفاده از سرباره زراعی را به عنوان یک کود آهن پیشنهاد می نماید.