بررسی چگونگی تشکیل و کیفیت آب چشمه های گرو

چشمه های گرو در خراسان رضوی در 30 کیلومتری جنوب مشهد و در فاصله دو کیلومتری شرق اتوبان مشهد - باغچه واقع است. مطالعه این مجموعه چشمه ها بدلیل نزدیکی به دومین کلان شهر ایران از اهمیت خاصی برخوردار است .هدف از این پژوهش بررسی کیفیت آب، ژنز و اثرات زیست محیطی آب مجموعه چشمه های گرو، واقع در جنوب شرقی بینالود که بخشی از زون ساختاری البرز به شمار می رود، می باشد. ضمن اندازه گیری پارامترهای صحرایی (tds, ec, ph, t) آب 10 دهانه از چشمه های گرو، از آب دو دهانه از چشمه های گرو در طی دو دوره نمونه برداری و مورد آنالیز قرار گرفت که با توجه به نتایج آنالیرها بر روی دیاگرام پایپر، تیپ آب کلروره سدیک مشخص گردید. دیاگرام شولر مشخص می کند که، آب چشمه ها قابلیت شرب ندارد. همچنین با توجه به غلظت بالای سدیم و هدایت الکتریکی آب این چشمه ها برای کشاورزی نامناسب است. به لحاظ صنعتی آب این چشمه ها رسوب گذار تشخیص داده شد. نمودارهای ترکیبی نشان می دهند که منشأ غلظت بالای یون بیکربنات و کلسیم و منیزیم در آب چشمه ها، انحلال سنگ های کلسیتی و دولومیتی بالادست چشمه ها است. با بررسی کیفی منابع آبی در دو امتداد گسل امتداد لغز سنگ بست - شاندیز مشخص گردید، غلظت پارامترها، آنیون ها و کاتیون ها از شمال غربی محدوده چشمه های گرو، به سمت چشمه ها روند افزایشی دارد، این روند افزایش در مسیر گسل تا چشمه ها ادامه می یابد. پارامترهای کیفی آب چشمه های گرو نسبت به چشمه روستای امان آباد روند افزایشی قابل توجهی دارد و در اکثر پارامترها افزایش 100 در صدی پیدا می کند. اما در دو روستای انتخاب شده در جنوب و غرب چشمه های گرو، این افزایش دیده نمی شود که می توان نتیجه گرفت مجموعه چشمه های گرو از نوع سدی می باشند. از آنجائیکه گسل امتداد لغز سنگ بست - شاندیز نقش قابل توجهی در تشکیل چشمه ها دارد و چشمه ها در پایانه این گسل قرار گرفته اند، می توان ژنز این چشمه ها را نوعی پدیده هیدروتکتوژئومورفیک دانست. با توجه به پتانسیل خورشیدی مناسب در محدوده ی مورد مطالعه و موقعیت مناسب گردشگری آن، می توان با استفاده از آبگرمکن خورشیدی و بالا بردن درجه حرارت آب چشمه ها از آن جهت آب درمانی استفاده کرد. واژگان کلیدی: چشمه های گرو، گسل سنگ بست - شاندیز، هیدروژئوشیمی، ژنز.