بررسی تطبیقی صورخیال در مناقب بهار و نبویات احمد شوقی

یکی از محوری ترین و مهم ترین معیارها برای شناخت میزان خلاقیت و نوآوری شاعران، شناخت و تحلیل بیانی تصاویر شاعرانه و هنری اشعار آن هاست. در غیر این صورت، نمی توان منزلت واقعی و جایگاه حقیقی و نیز مقدار تأثیری را که آن-ها از اسلاف خود پذیرفته اند و یا اثری که در اخلاف خود بر جای نهاده اند، بازشناخت و بازنمود. همچنین به نظر می رسد که سطحی و عمیق بودن و همین طور ساده و مرکّب بودن، ابتکاری و یا تقلیدی و تکراری بودن اشعار احمد شوقی و بهار، مانند هر شاعر دیگری ارتباط زیادی با شناخت و تحلیل تصاویر فنّی و شاعرانه ی آن ها دارد. لذا نگارنده در این رساله کوشیده است تا به شیوه ی توصیفی- تحلیلی و تطبیقی، صورخیال را در مناقب بهار و نبویات احمد شوقی بررسی و تحلیل نماید. در این پایان نامه هدف اصلی، بیان آمار کاربرد صورخیال و تحلیل و بررسی تطبیقی آن است؛ این پایان نامه به یک پیشگفتار و دو فصل تقسیم گردیده است. در پیشگفتار به طرح مباحث کلّی و نظری درباره ی موضوع رساله پرداخته شده است. فصل اوّل، که تعاریف و کلیات را در برمی-گیرد شامل دو گفتار است. فصل دوم مهم ترین فصل رساله می-باشد، که به تحلیل تطبیقی صورخیال در نبویّات احمد شوقی و مناقب بهار اختصاص دارد. در پایان نیز آمار دقیق کاربرد هر یک از صورخیال توسط دو شاعر، با ترسیم جدول و نمودار نشان داده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که بهار و شوقی با نبوغ شگفت انگیز خود توانسته اند فضایل اخلاقی و صفات نیک پیامبر (ص) و ائمّه (ع) را به کمک عاطفه و خیال و با مهارت فوق العاده در هم آمیخته و تصاویری جالب بیافرینند؛ تصاویری که هم از نظر مدحی جزء مضامین بلند محسوب می شوند و هم از نظر فنّی و هنری، بسیار غنی می-باشند. آن ها در کاربرد صورخیال مثل هم عمل کرده اند و تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز به ترتیب در اشعارشان بیشترین کاربرد را دارند.