مقایسه تغییرات مکانی پارامترهای کیفیت فیزیکی خاک در اراضی جنگلی، کشت خورده و مرتعی استان اردبیل

هدف از این پژوهش مقایسه تغییرات مکانی پارامترهای کیفیت فیزیکی خاک در اراضی جنگلی، کشت خورده و مرتعی منطقه فندقلو در استان اردبیل بود. نمونه برداری خاک به طور منظم و در قالب شبکه 100×100 متر مربع زمین انجام شد و موقعیت نقاط از طریق سیستم موقعیت یاب جهانی (gps) ثبت گردید. نمونه‏های دست‏خورده در آزمایشگاه هوا خشک گردیده و به منظور اندازه‏گیری خصوصیات خاک شامل جرم مخصوص حقیقی (dp)، توزیع اندازه ی ذرات خاک، رطوبت نقطه ی پژمردگی دائم (pwp)، کربن‏آلی (oc) و میانگین وزنی قطر خاکدانه‏ها (mwd) آماده گردید. همچنین پارامتر‏های جرم مخصوص ظاهری(db)، رطوبت های اشباع(?s)، ظرفیت زراعی (fc) و هدایت هیدرولیکی اشباع (ks) در نمونه‏های خاک دست‏نخورده تعیین شد. پارامترهای اندازه گیری شده خاک به محیط نرم-افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) برای تعیین پارامترهای زمین آماری منتقل شده و و نقشه های مربوطه در کلاس بندی مناسب تهیه شد. نتایج نشان داد که روش کریجینگ در برآورد پارامترهای شن، سیلت، رس و تخلخل کل (n) و روش وزن دهی عکس فاصله (idw) در تعیین پارامترهای db، dp، oc، ?s، fc، pwp، آب قابل استفاده (aw) و (ks) بهترین روش بود. نسبت اثر قطعه ای به آستانه (c_0/(c+c_0 )) برای رس، شن، سیلت و dp به ترتیب برابر 5/0، 47/0، 49/0 و 43/0 تعیین شد، بنابراین این پارامترها دارای ساختار مکانی متوسط و برای db، n، ?s، fc، pwpوaw ، ks و mwd به ترتیب برابر با 014/0، 08/0، 0007/0، 04/0، 14/0،002/0، 05/0و 008/0 تعیین شد که بیانگر ساختار مکانی قوی این پارامترها می باشد. شن دارای بیشترین اثر قطعه ای (6/24) و ksو dbدارای کمترین اثر قطعه ای (001/0) در بین کل پارامترهای اندازه گیری شده به دست آمد. بر طبق نتایج این مطالعه زمین آمار ابزار ارزشمندی برای مطالعه ی پارامترهای کیفیت فیزیکی خاک در کاربری های جنگل، کشت خورده و مرتعی منطقه فندقلو استان اردبیل می باشد.