بررسی نقش احزاب و جنبش های اسلامی در آینده مصر

بررسی نقش احزاب سیاسی در مصر به عنوان یکی از ضرورت های مطالعات نوسازی در عصر موجود محسوب می شود. اگر خواسته باشیم دگرگونی های سیاسی کشورهای خاورمیانه را براساس متغیرهایی همانند «ثبات سیاسی»، «توسعه سیاسی» و «مشارکت دموکراتیک» مورد ارزیابی قرار دهیم، هیچ کشوری از اهمیت و مطلوبیت لازم همانند مصر را نخواهد داشت. فرایند شکل گیری جنبش های اجتماعی در سال های بعد از بیداری اسلامی و بهار عربی با فراز و نشیب های گسترده ای همراه بوده است. چنین تحولاتی بیش از هر کشور دیگری در مصر شکل گرفته است. روندهایی همانند انقلاب اجتماعی، دگرگونی سیاسی، انقلاب دموکراتیک، جابه جایی در قدرت، محاکمه رهبران رژیم پیشین، انتخابات ریاست جمهوری، گسترش رقابت های سیاسی را باید به عنوان واقعیت اجتناب ناپذیر مصر دانست. بنابراین می توان تأکید داشت که در سال های 2013 – 2011 بیشترین تحول سیاسی جهان عرب در مصر به وجود آمده است. در این پایان نامه تلاش شده است تا رابطه بین احزاب سیاسی و جنبش های اسلامی در مصر با موضوعاتی همانند ثبات سیاسی و مشارکت دموکراتیک شهروندان در قالب نظام حزبی مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش از رهیافت جامعه شناختی قدرت و هویت برای تبیین تحولات سیاسی مصر استفاده شده است. براساس چنین رهیافتی، نقش احزاب سیاسی و جنبش های هویتی از اهمیت ویژه ای برخوردار می شود. رهیافت مسلط در این پایان نامه مبتنی بر نظریات امانوئل کاستلز در کتاب «جامعه شبکه ای» و «قدرت هویت» بوده است. براساس چنین رهیافتی، احزاب سیاسی مصر قادر نخواهند بود تا در عصر تضادهای هویتی به ایفای نقش سیاسی مبادرت نمایند. ناکارآمدی احزاب سیاسی مصر را می توان ناشی از دو مولفه اقتدارگرایی سیاسی دوران مبارک و گسترش مطالبات گروه های اجتماعی و جنبش های اسلامی دانست. دو مولفه یادشده منجر به شکل گیری فرایندی گردید که منجر به عدم انعطاف پذیری محمد مرسی در برابر رویکرد گروه های سیاسی رقیب گردید. در چنین شرایطی می توان نشانه هایی را مورد ملاحظه قرار داد که به موجب آن تضادهای هویتی به موازات مطالبات فزاینده گروه های سیاسی و حزبی، زمینه شکل گیری کودتا در مصر را به وجود آورد.