طبقه بندی مورفولوژیکی خط هوشمند ساحلی در راستای مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (پژوهش موردی: از نوشهر تا بابلسر)

سواحل ماسه ای، حدود 40 درصد از خطوط ساحلی جهان را شامل می شوند و حاوی نهشته های ناپیوسته ای از شن و گراول در منطقه ساحلی اند. این سواحل عموما در حاشیه زمین های پست تشکیل می شوند. امروزه، بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق ساحلی زندگی می کنند و بسیاری از مردم نیز همواره از ساحل بازدید می نمایند. در ایران نیز، رودخانه ها و سامانه های ساحلی یکی از مهمترین عوامل در تعیین محل شهرها، شبکه حمل و نقل، فعالیت های بازرگانی، گردشگری، کشاورزی و توسعه مناطق صنعتی می باشند. هر دانشی موضوعات مورد پژوهش خود را به منظور شناخت بهتر و سهولت در پژوهش، مورد طبقه بندی قرار می دهد. با توجه به اینکه تمام فعالیت های انسان اعم از اقتصادی- اجتماعی، توسعه ای و غیره بر روی سطح زمین انجام می شود و این سطح از لندفرمهایی تشکیل شده است که موضوع مورد پژوهش ژئومورفولوژی می باشد، بنابراین ضرورت مطالعه، شناخت و طبقه بندی این لندفرم ها گام نخست برنامه ریزی و مدیریت یکپارچه محیط و بویژه مناطق ساحلی است. هدف این پژوهش بررسی و طبقه بندی لندفرم های سواحل نوشهر تا بابلسر به روش خط هوشمند ساحلی می باشد. خط هوشمند ساحلی، نقشه ای خطی است که خط ساحل را نمایش می دهد و با توجه به تغییر ویژگی لندفرمهای ساحلی به بخش هایی تقسیم می گردد. هر بخش جداگانه خط ساحلی شامل مجموعه ای از ویژگی های بخش مورد نظر می باشد. برتری فرمت نقشه خطی در بکار گرفتن و نمایان ساختن محدودیت هایی است که توسط روش پلیگونی نمی توان در عوارض خطی نظیر خط ساحلی مشخص نمود. به علاوه نقشه خطی قادر است که ساحل را در هر نقطه ای که اطلاعات توصیفی تغییر می کند، تقسیم بندی نماید و بر این اساس این اجازه را می دهد تا تمام تغییرات صورت گرفته در راستای کرانه ها ثبت شوند. به دلیل ماهیت خطی بودن سواحل، نقشه خطی، فرمت مناسب و موثری برای بسیاری از اهداف مرتبط با ساحل است. اضافه کردن اطلاعات توصیفی به نقشه خطی از منابع گوناگون و گسترده تا حدودی آسان تر صورت می گیرد و در این فرمت به راحتی می توان به کاوش و تجزیه و تحلیل داده های مورد نیاز با استفاده از نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی پرداخت. این منطقه از لحاظ موقعیت ریاضی در راستای پهنای جغرافیایی ´´55 ´18 °36 تا ´´00 ´44 °36 شمالی و در راستای درازای جغرافیایی ´´00 ´30 °51 تا ´´00 ´45 °52 خاوری با مساحتی در حدود 57/2068 کیلومتر مربع قرار گرفته است. در این راستا از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، کاربری زمین، تصاویر ماهواره ای landsat & irs در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی و نیز بازدیدهای صحرایی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشانگر این است که کرانه های منطقه مورد پژوهش را می توان در پنج کلاس: کرانه های ماسه ای، کرانه های بیچ با کاربری مسکونی، کرانه های ریگی، دهانه رودخانه ها و تاسیسات انسانی از قبیل بندر، موج شکن و غیره طبقه بندی نمود. در این بین گسترده ترین لندفرم کرانه های ماسه ای می باشد که بطور چشمگیری در منطقه وجود دارد. با توجه به پست بودن و شیب کم این کرانه ها و نیز اینکه این مناطق از مراکز پر جمعیت کشور محسوب می شوند، در برابر تغییر اقلیم و بالا آمدن تراز دریا که برای دهه آینده پیش بینی شده در معرض خطر قرار می گیرند. بنابراین بایستی در مدیریت این مناطق به این مسئله توجه ویژه نمود.