تصویر بوذرجمهر در ادب فارسی

پایان نامه
چکیده

چکیده بزرگمهر بختگان از جمله مشاهیر مربوط به ایران قبل از اسلام است که در بسیاری از متون فارسی و عربی به ویژه در آثار منثور، بسیار به آن پرداخته شده است. برخی متون مربوط به اوایل قرون اسلامی، حکمتها و پندهایی را، از قول او بیان کرده اند. درحالیکه تعدادی محدود از این آثار به ارائه زندگینامه او پرداخته اند. حکایتها و حکمتهایی که حول محور این شخصیت در متون آمده، در برخی موارد منحصر به فردند. با وجود شهرت بزرگمهر، برخی به وجود تاریخی او و برخی به افسانه صرف بودن او معتقدند. در این نوشتار سعی شده تا حدّ امکان تمامی متونی که در آن مطلبی راجع به این شخصیت آمده، جمع آوری شود و با بررسی و دقت در آنها پاره ای نظرّات، در ارتباط با زندگینامه وی ارائه شود. بنابراین نخست از جنبه های گوناگون به معرفی بزرگمهر پرداخته شده است. حضور بزرگمهر در متون فارسی و عربی از نیمه اوّل قرن سه هجری، با بیان چند حکمت کوتاه منسوب به او آغاز شده است؛ تا اینکه فردوسی در قرن چهار هجری زندگی نامه مدونی از او ارائه داد؛ این زندگی نامه دستمایه ای برای نویسندگان قرون بعد شد. از آنجایی که برخی متون فقط چند حکمت یا حکایت درباره این شخصیت آورده اند، سعی شده تا همه این حکمتها جمع آوری و ارائه شود. ضمن اینکه به دسته بندی حکمتها بر اساس موضوع نیز توجه شده است.در فصل پایانی پژوهش، نظریات گوناگون درباره افسانه یا واقعیت تاریخی بودن بزرگمهر، ارائه شده و یافته های پژوهش در ادامه مطلب ذکر شده است. کلید واژه: بزرگمهر بختگان، افسانه یا واقعیت، انوشیروان، حکمت، حکایت، مذهب، شغل.

منابع مشابه

بررسی تطبیقی تصویر زن در ادب فارسی و نگاره‌های ایرانی

اسلام و از نگاه ادیبان و عارفان مسلمان است که منبع الهام هنرمندان نگارگر قرار گرفته است. سیمای زن در نگاره‌ها مبین توجه نگارگر به حقیقت زیبایی معنوی او و مبتنی‌بر توصیفات ادبی و عرفانی از اوست. این تصویر زیبا، گذشته از وجه ظاهری، کنایتی از معنای عرفانی این توصیفات نیز است؛ چنان‌که ترسیم چشم زیبا مصور مقام نظارۀ‌ حق، و لب زیبا نشان‌دهندة مقام حکایت دل و بیان سِرّ درون، با تمسک به گفت‌وگو یا تبسم ا...

متن کامل

اخلاقِ تجاری در ادب فارسی

از آنجا که بازرگانان، تجار و اهل ‌کسب در گذشته نقش مهمی در جهت ارتقای رفاه اقتصادی و سطح کیفی جامعه ایفا می‌کردند، از زبان بزرگان ادبی و تاریخی، توصیه‌ها و تعالیمی پراکنده در خلال متون منظوم و منثور زبان فارسی، دربارۀ آن‌ها به چشم می‌خورد. با جمع‌آوری و دسته‌بندی این تعالیم و توصیه‌ها، نه‌تنها می‌توان با چگونگی خریدوفروش بازرگانان در جامعۀ گذشته و نحوۀ تعامل مردم و پادشاه با آن‌ها آشنا شد، بلکه...

متن کامل

توجیه المحال در ادب فارسی

یکی از جذّاب‌ترین آرایه‌های ادبی «توجیه المحال» است. این آرایة زیبای بدیعی، با سخنان عارفان بزرگی چون بایزید بسطامی و حسین بن منصور حلّاج پدید آمد و آنگاه در شعر سرایندگانی همچون سنایی غزنوی، عطّار نیشابوری و حافظ، جایگاهی استوار یافت. سپس دامنة آن به شعر سبک هندی اصفهانی نیز کشیده شد. برای این آرایة ادبی شاخه‌هایی مانند: شطح، خلاف آمد عادت، وفاق الضّدین و... می‌توان نام برد که در دانش منطق از آن ...

متن کامل

حماسه‌‌سرایی دینی در ادب فارسی

حماسه‌های دینی از انواع حماسه‌های تاریخی‌اند که دربارۀ بزرگان یا آیین‌های مذهبی سروده‌ شده‌اند. این نوع حماسه در ادب فارسی، از دیرباز تا کنون مصادیق فراوانی داشته است، اما چگونگی شکل‌گیری این حماسه‌ها، ویژگی‌ها و جایگاه آن‌ها در گسترۀ زبان و ادب فارسی، موضوعی است که به صورت جامع بدان پرداخته نشده است. در این مقاله، با مروری بر حماسه و انواع آن، چگونگی شکل‌گیری، ویژگی‌ها و جایگاه این نوع حماسه‌ه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023