بررسی عوامل موثر بر قضاوت اخلاقی حسابداران رسمی ایران

مطابق با مدل تصمیم گیری رست (1986)، دومین مرحله از مراحل تصمیم گیری اخلاقی، قضاوت اخلاقی است. قضاوت اخلاقی عبارت است از میزانی که فرد رفتاری مشخص را از لحاظ اخلاقی قابل قبول بداند. قضاوت اخلاقی یک فرد، ادارک وی از این که چرا بعضی اعمال به عنوان اعمال اخلاقی شناخته یا ترجیح داده می شوند را، تحت تأثیر قرار می دهد. به دلیل اهمیّت قضاوت اخلاقی در حرفه حسابداری، قضاوت اخلاقی بیش تر از سایر مولفه های مدل رست مورد مطالعه قرار گرفته است. در بررسی قضاوت اخلاقی یک شخص به عنوان متغیر وابسته، چندین عامل موثر است. عواملی که در این پژوهش ما به بررسی آن ها می-پردازیم و انتظار داریم فاکتورهایی موثر بر قضاوت اخلاقی حسابداران رسمی باشند از قرار زیر است: "آیین رفتار حرفه ای"، "محیط اخلاقی شرکت"، "فلسفه اخلاقی شخص"و "ویژگی های فردی نظیر سن، تجربه کاری، جنسیت و میزان تحصیلات"، با توجه به تصمیم های اخلاقی اخذ شده توسط حسابداران رسمی در عمل. این پژوهش برروی 115 نفر از حسابداران رسمی ایران صورت گرفته و داده های آن از طریق پرسش نامه جمع آوری شده است. نتایج آزمون فرضیه های 1 الی 3 پژوهش که با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک مالتی نومینال انجام شده است حاکی از این است که: آیین رفتار حرفه ای مصوّب جامعه حسابداران رسمی، محیط اخلاقی شرکت، فلسفه اخلاقی فرد متغیرهای موثر بر قضاوت اخلاقی حسابداران رسمی ایران است. آزمون فرضیه چهارم پژوهش با استفاده از آزمون t و آنالیز واریانس صورت پذیرفته است و بین ویژگی های فردی نظیر جنسیّت، سن، تجربه کاری، تحصیلات، و قضاوت اخلاقی حسابداران رسمی هیچ ارتباط معناداری یافت نشد.