جلوه های آب در معماری اسلامی( تا ابتدای سده 10 هـ ق)

این پژوهش به بررسی جنبه های بصری و زیبایی شناسی آب در معماری اسلامی تا ابتدای قرن 10هـ ق پرداخته و روش آن بر مطالعات کتابخانه ای استوار بوده است? در معماری اسلامی آب در قالب عناصری چون حوض، کانال آب و فواره در طراحی کلی بنا ظاهر شده و از سبک های مشخصی همچون بناهای جزیره ای میان آبگیر؛ حوض های برابر عمارت؛ حوض های زیر گنبد؛ حوض های مرکزی؛ فواره های عمودی، مایل، درختی و مجسمه ای؛ نهرهای راست گوش و متقاطع در فضاهای داخلی و خارجی؛ بناهای مشرف بر رودخانه و طرح سلسبیل پیروی می کند. این طرح ها ابتدا در سطح وسیعی در سامرای عباسی به نمایش گذاشته شد و پس از آن در بسیاری از سرزمین های اسلامی از شرق تا غرب تکرار شد و به تکامل رسید. طرح های آب به بهترین نحو با ایده تقارن و تناسبات هندسی در معماری اسلامی هماهنگ شد و اشکال بسیار زیبایی را خلق کرد. این اشکال که ضمن تامین نیازهای رفاهی و شرعی، اغلب آگاهانه جنبه ای نمادین و تزئینی داشته، به طور برابر از اسلام و تمدن های پیش از آن تاثیر پذیرفته بود.