تاثیر هیستوسایتولوژیک کونوپپتیدهای حلزون مخروطی (conus textile) در میگو (palaemon sp.,) و گاو ماهی (neogobius sp.,)دریای خزر

سموم پپتیدیِ استخراج شده از جانوران دریایی (از جمله کونوپپتیدها)، یکی از منابع منحصر به فرد از ترکیبات زیست فعال بوده و استفاده از موجودات آزمایشگاهی و رده های مختلف سلولی امکان ارزیابی فعالیت های زیستی آن ها را فراهم می کند. در تحقیق حاضر به منظور بررسی اثرات کشندگی عصاره یِ پروتئینی استخراج شده از بخش های مختلف اندام تولید سم حلزون مخروطی conus textile خلیج فارس، از گاو ماهیsp. neogobius و میگوی sp. palaemon استفاده شد. غده هپاتوپانکراس در سخت پوستان نقش مهمی در جمع آوری، خنثی و از بین بردن مواد شیمیایی وارد شده به بدن را دارد، لذا در تحقیق حاضر علاوه بر توصیف ساختار طبیعی هپاتوپانکراس میگوی sp. palaemon، اثرات هیستوپاتولوژیک عصاره های استخراج شده از کونوس روی این اندام نیز مورد بررسی قرار گرفت. همچنین امکان جدا سازی و کشت اولیه ی هپاتوسیت های نیز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تزریق عصاره های کونوپپتیدی به ساقه دمی گاو ماهیان فاقد هر گونه خاصیت تغییر رفتاری و کشندگی است. این در حالی است که تزریق عصاره های استخراج شده به هپاتوپانکراس میگو باعث صد در صد تلفات شد، که می تواند نشانگر اختصاصی بودن فعالیت این ترکیبات و متفاوت بودن رفتار فیزیولوژیک بین این دو آبزی باشد. نتایج مطالعات بافت شناسی نشان داد که هپاتوپانکراس میگوی sp. palaemon سه لوبی بوده و از توبول های متعدد و بسته ایی تشکیل شده است. در این اندام حداقل چهار نوع سلول (بنیادی، جذبی، رشته ای، بالونی) مختلف قابل تشخیص بودند و جداسازی و نگهداری آن ها در شرایط آزمایشگاهی و در محیط کشت mc199 وجود دارد. از طرفی نتایج حاصل از مطالعات هیستوپاتولوژیک این اندام بعد از تزریق کونوتوکسین ها نشان داد که تخریب حاد ساختار توبولی و بافتی هپاتوپانکراس در میگوها می تواند دلیل مرگ آنی آنها باشد. همچنین نتایج نشان داد که تخریب و آسیب بافتی در نمونه های دریافت کننده ی کونوپپتید های بخش دیستال غده تولید سم کونوس قابل ملاحظه تر از بخش پروگزیمال بود. واژه های کلیدی: sp. neogobius، sp. palaemon، هپاتوسیت، هپاتوپانکراس، کونوپپتید