ترکیب سازی واژگانی اشتقاقی در اشعار نیما یوشیج، شاملو و اخوان

نیما، شاملو و اخوان ثالث از تأثیرگذار ترین شاعران معاصر در عرصه¬ی زبان و ادبیات فارسی هستند که هر کدام به سهم خود به دگرگونی وغنای ادبیات کمک شایانی کرده اند. نیما یوشیج با ساختارشکنی در قالب های پیشین و با استفاده از واژگانی با گویش مازندرانی درشعرش پایه گذارتحولی نو شد. اخوان ثالث نیز با زبان و بیان حماسی و با الگو پذیری از سبک خراسانی به نحوی دیگر باعث تحول در زبان شعر شد؛ احمد شاملو نیز با تأثیر از نثر گذشته¬ی فارسی همچون نثر بیهقی و تلفیق آن با زبان معاصر توانست اشعاری با ریتم و آهنگی خاص و بدون وزن عروضی خلق کند که این خود یک سبک جدید در زبان بود. حال با این تفاسیر، بیشتر توجه منتقدان و پژوهشگران حول ویژگی های فوق متمرکز بوده و به قدرت ترکیب¬سازی آنها توجه نشده، البته در بعضی از کتاب ها اشاره هایی به این موضوع شده است اما تا به حال کتابی که جداگانه و به طور تخصصی به این موضوع بپردازد و آن را به صورت فرهنگ نامه تدوین کند یافت نشده است. نگارنده اشعار شاعران ذکر شده را بیت به بیت و سطر به سطر مورد مطالعه و بررسی قرار داده و ترکیبات را یکی یکی استخراج کرده و در فصول جداگانه به شرح زیر دسته بندی کرده است: ترکیب-های ونددار¬، ترکیب¬های شبه¬ونددار، ترکیب¬های حرف اضافه¬دار ، ترکیب¬های مصدری، صفت¬های فاعلی مرکّب مرخم، صفت¬های مفعولی مرکّب مرخم، ترکیب¬های فاعلی در معنای مفعولی، ترکیب¬های اسمی، ترکیب¬های وصفی و ترکیب¬های معمول با معانی نامعمول. در نگارش این پایان نامه نگارنده از مقاله¬ی دکتر قدرت قاسمی پور با عنوان «ترکیب سازی¬های واژگانی در پنج گنج نظامی» ، سفر در مه تألیف تقی پورنامداریان، نیما یوشیج و شعر کلاسیک فارسی تألیف محمود کیانوش، فرهنگ معین و شعر زمان ما تألیف محمد حقوقی بسیار بهره بردم.