بررسی مبانی فلسفی عرفان عملی در اندیشه ابن سینا

برخی از متفکران بزرگ تاریخ، به علّت عمیق بودن و داشتن وجوه و ابعاد مختلفِ شخصیتی، قابل بررسی و تحقیق از جنبه های گوناگون هستند. «حکیم بوعلی سینا» یکی از این نمونه ها است که شخصیت و آثار او، در طول تاریخ، از زوایای گوناگون مورد پژوهش و کندوکاو قرار گرفته است؛ اما یک بُعد ویژه در احوال و آثار ابن سینا وجود دارد که کم تر به آن توجه شده است و آن، نگاه بوعلی به عرفان است. ابن سینا توجه ویژه ای به عرفان عملی داشته است و این نکته، برای هر فرد آشنا به مسایل فلسفی، شگفتی و کُنجکاویِ اولیّه را برمی انگیزد. آن چه ما در این رساله به آن پرداخته ایم؛ در مرحله ی اول، دنبال کردن این حس کنجکاوی و پی گیریِ خطّ کم رنگی که از آن، در کتب و منابع برجامانده و در مرحله ی دوم، یافتن مبانی عرفان عملی ابن سینا و کشف نقاط اتصال میان فکر فلسفی و نگاه عرفانی او است. در فلسفه ی ابن سینا مبانی و اصولی وجود دارد که با تعمّق در آن ها، نیاز به تزکیه و تهذیب نفس را نهفته می بینیم؛ مسایلی هم چون حقیقت وجود، عقول، نفس و بدن، عشق، ادراک، سعادت، نبوت و مراتب انسان ها، خیال، عقل فعال و... که با بررسی همه جانبه ی آن ها، ارتباط این موضوعات با عرفان عملی و احتیاج به طیّ طریق و سیر و سلوک مشخص می شود.