بررسی اندیشه های مدیریتی در سیاست نامه

سیاست¬نامه یا سیر الملوک کتابی است که خواجه نظام الملک توسی در قرن پنجم هجری قمری به روش پند و اندرز و همراه با نمونه¬های تاریخی در جهت آموزش شیوه مطلوب کشورداری به پادشاه وقت و دیگر پادشاهان تألیف کرده است. از آنجا که نظام الملک سال¬های متمادی در وزارت در جایگاه مدیری توانا فعالیّت داشته است، نظرات، تجربیّات و اندیشه های او با نظریّه های دانش نوین مدیریّت هم¬خوانی بسیاری دارد و ردّ پای بسیاری از اصول علمی مکاتب و نظریّه های مدیریّتی را می توان در سیاست نامه او مشاهده کرد. در این پایان¬نامه با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی به معرّفی مکاتب مدیریّتی کلاسیک و نئوکلاسیک، و نظریّـاتی در مـورد کارکردهای مدیریّت، رهبـری، تئوری¬های رفتاری و دیـگر مباحث و آراء مطرح شده در دانش مدیریّت می¬پردازیم، سپس جایگاه آن¬ها را در کتاب سیاست نامه بررسی می¬کنیم. به نظر می رسد اندیشه ها و تجربیّات خواجه نظام الملک در سیاست¬نامه با مکتب کلاسیک در مدیریّت هم¬خوانی بیشتری دارد. در مکتب کلاسیک توجه به شایستگی زیردستان، شرایط شغلی و شرایط پیشرفت و ترقّی زیردستان و ضرورت پاداش و تنبیه مناسب، سلسله مراتب فرماندهی، توجّه به سلسله مراتب اداری، نظارت و کنترل،اصل تقسیم کار و رعایت نظم و عدالت و ... مطرح می¬گردد که در کتاب سیاست نامه نیز بازتاب گسترده ای دارد.