شناسایی دوزیستان و مطالعه نقشه پراکندگی آنها در شهرستان اراک

با توجه به نقش مهم دوزیستان در زنجیره غذایی و کاربرد وسیع آنها در بخش های مختلف، از نظر بیوسیستماتیکی و تنوع زیستی مستلزم مطالعات بیشتری هستند. در این مطالعه سعی شده است دوزیستان شهرستان اراک مورد مطالعه قرار گیرند. بدین منظور تعداد نمونه از مناطق مختلف این شهرستان جمع آوری شد. نمونه ها بطور زنده به آزمایشگاه منتقل، و پس از انجام اندازه گیری های مورفومتریک و شناسایی آنها توسط کلیدهای معتبر، نمونه ها شماره گذاری و ثبت گردیدند. نمونه ها بر اساس کلیدهای شناسایی شامل چهار گونه bufo pseudepidalea viridis, rana pelophylax ridibunda, rana macrocnemis camerani و hyla savignyi بودند. به منظور بررسی تنوع جمعیتی گونه های شناسایی شده، تعداد 16 صفت برای وزغ سبز و 14 صفت برای قورباغه مردابی اندازه گیری شد. آزمون مقایسه میانگینها (( t-test برای جنسهای نر و ماده قورباغه مردابی در هیچ کدام از صفات اندازه گیری شده دارای اختلاف معنی داری نبود لذا دو شکلی جنسی بین افراد نر و ماده این گونه وجود ندارد، اما برای وزغ سبز تنها بر اساس یک صفت دارای اختلاف معنی دار بود. (p<0/5) آزمون آنالیز واریانس تک متغیره (anova) جدایی جمعیت های مورد مطالعه را در قورباغه مردابی بر اساس پنج صفت و در وزغ سبز در سه صفت نشان داد. (p<0/5) تحلیل مولفه اصلی در (rana (pelophylax) ridibunda) منجر به استخراج پنج مولفه و در bufo (pseudepidalea) variabilis منجر به استخراج دو مولفه اصلی شد که از این مولفه ها برای رسم نمودار پراکنش جمعیت ها استفاده شد. تحلیلهای خوشه ای (cluster analysis) جمعیتهای مورد مطالعه را براساس فواصل جغرافیایی گروه بندی نمود. نتایج نشان می دهد روابط فنتیکی جمعیتهای مورد مطالعه می تواند بازتاب شرایط زیستگاهی متفاوت، فواصل جغرافیایی و همچنین تفاوتهای ژنتیکی آنها باشد.