مطالعه کمیت و کیفیت بذور ژنوتیپ های مختلف کلزای پاییزی در شرایط محدودیت آب

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر روی کمیت و کیفیت بذور ژنوتیپ¬های کلزای پاییزی آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار در سال1392 پیاده گردید. عامل ژنوتیپ شامل18 رقم کلزای پاییزه به نام¬های ks7) ، کرج 3 ، کرج 2 ، kr4 ، hw 118 ، l 207 ، l 5، sw 101، l 183 ، l 210، l 146، hw 101 ، l 72 ، l 73 ، kr 18 ، کرج 1، rs 18 ، hw 113 و عامل تنش شامل 3 سطح مختلف آبیاری (i1 آبیاری کامل،i2 قطع آبیاری در مرحله گل¬دهی و i3 قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه داشت، به طوری که بیشترین عملکرد دانه در آبیاری کامل و کمترین عملکرد دانه در قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه¬ها بدست آمد. تنش خشکی تاثیر معنی¬داری بر وزن هزار دانه داشت، به نحوی که بیشترین وزن هزار دانه در قطع آبیاری از مرحله گل¬دهی و کمترین آن در قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه حاصل شد. تنش خشکی اثر معنی¬داری بر طول خورجین داشت، بیشترین طول خورجین در آبیاری کامل و کمترین طول خورجین در قطع آبیاری از مرحله گل¬دهی مشاهده گردید. تنش خشکی تاثیر معنی¬داری بر نسبت خورجین پر به خورجین کل داشت، بیشترین نسبت خورجین پر به کل در آبیاری کامل و کمترین نسبت در قطع آبیاری از مرحله گل¬دهی بدست آمد. مساحت خورجین تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفت و بیشترین مساحت خورجین در آبیاری کامل و کمترین مساحت خورجین در قطع آبیاری از مرحله گل¬دهی بدست آمد.. تنش خشکی تاثیر معنی¬داری بر درصد جوانه¬زنی استاندارد نداشت. درصد بذور زنده به طور معنی¬داری از تنش متاثر شد به طوری که بیشترین درصد بذور زنده در آبیاری کامل و کمترین آن در قطع آبیاری از مرحله گل¬دهی بدست آمد. تاثیر تنش خشکی بر روی طول گیاهچه معنی¬دار بود، بیشترین طول گیاهچه در قطع آبیاری از مرحله گل¬دهی و کمترین طول گیاهچه در قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه بدست آمد. تاثیر تنش خشکی بر سرعت جوانه¬زنی معنی-دار بود و بیشترین سرعت جوانه¬زنی در قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه و کمترین سرعت جوانه-زنی در قطع آبیاری از مرحله گل¬دهی بدست آمد. تاثیر تنش خشکی روی وزن خشک ریشه¬چه معنی¬دار نگردید ولی اثر تنش بر وزن خشک ساقه¬چه و وزن تر ریشه¬چه و ساقه¬چه معنی¬دار گردید، بیشترین وزن تر و خشک ساقه¬چه و وزن تر ریشه¬چه در قطع آبیاری از مرحله گل¬دهی و کمترین آن در قطع آبیاری از مرحله پر شدن دانه بدست آمد. تنش خشکی تاثیر معنی¬داری بر شاخص قدرت گیاهچه داشت ، بیشترین شاخص قدرت در قطع آبیاری از مرحله گل¬دهی و کمترین شاخص در قطع آبیاری ازمرحله پر شدن دانه بدست آمد. تنش خشکی اثر معنی¬داری بر نشت الکترولیت¬ها از بذور داشت به طوری که بیشترین میزان نشت الکترولیت¬ها از بذور در قطع آبیاری از مرحله گل¬دهی و پر شدن دانه و کمترین میزان نشت درآبیاری کامل بدست آمد. تاثیر تنش خشکی در نشت الکترولیت¬ها در بین ژنوتیپ¬های مختلف و اثر متقابل ژنوتیپ و تتنش معنی¬دار گردید.