بررسی تنوع ژنتیکی 25 ژنوتیپ گندم دیم با استفاده از نشانگر هایssr

تنوع ژنتیکی در ژنوتیپ‏های گندم یکی از عوامل مهم در بهنژادی این گیاه است، زیراکه ژرم پلاسم یکنواخت ممکن است از تنش‏های زیستی و غیر زیستی آسیب ببیند. این پژوهش در سالهای 1391 تا 1392 به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی 25 ژنوتیپ گندم با استفاده از 23 جفت آغازگر ssr، در آزمایشگاه تحقیقات ژنومیکس دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد انجام شد، از روش ctab با اندکی تغییر برای استخراج dna استفاده شده. در مجموع آغازگرها 69 آلل را در تمام ژنوتیپ ها شناسایی و تکثیر کردند. تعداد آلل تکثیر شده توسط آغازگرها از 2 آلل (آغازگرهای xgwm369 و xcfd40) تا 5 آلل (آغازگر xbarc54) متغیر بود. میانگین تعداد آلل 45/3 آلل در هر مکان ژنی بود. در این مطالعه بیشترین میزان اطلاعات چندشکلی pic) به ترتیب مربوط به نشانگرهای xgwm350(0.97)، xcfd168 (0.97) و xcfd 40(0.98) بود و کمترین آن مربوط به دو آغازگر xgwm30 و xbarc178 بود. تجزیه خوشه‏ای ژنوتیپ های گندم توانست ژنوتیپ‏های گندم بهاره و زمستانه و ژنوتیپ های گندم نان و دوروم را به خوبی از هم تفکیک نماید. ماتریس تشابه بین ژنوتیپ های مورد مطالعه با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و روش upgma تشکیل گردید. بر اساس ضرایب تشابه به دست آمده، ارزش های تشابه دامنه ای از 14/. تا 86/. درصد را داشتند. بیشترین تشابه ژنتیکی بین زنوتیپ های seri و seri82 و کمترین آن بین ژنوتیپ‏های baviacora و sita/chil به ترتیب به میزان 86/. و 14/. مشاهده شد. با توجه به تنوع ژنتیکی که با استفاده از نشانگر های ssr به دست آمد، می توان از فواصل ژنتیکی با توجه به صفات مطلوب در برنامه های بهنژادی گندم استفاده کرد. واژه های کلیدی: تنوع ژنتیکی، گندم دیم، نشانگر ss