مطالعه پوسته در شمال شرق ایران با استفاده از تابع گیرنده p

چکیده در شمال¬ خاور ایران¬زمین، پهنه¬های ساختاری ـ رسوبی کپه¬داغ و بینالود ـ الله¬داغ، در فصل مشترک دو ابرقار? اوراسیا و عربی واقع شده¬اند و از لحاظ لرزه¬خیزی فعال و شناخته شده هستند. هدف، شناخت ساختار پوسته در این پهنه¬ها، به منظور تعیین عمق پی¬سنگ، عمق مرز موهو و نسبت موج فشارشی به موج برشی (نسبت vp/vs) است. در مطالعات ژئوفیزیکی، عمق مرز موهو و نسبت vp/vs از پارامترهای مهم برای بررسی ساختار پوسته هستند، به¬طوری¬که این پارامترها ارتباط نزدیکی با زمین¬شناسی و زمین¬ساخت هر منطقه دارند. در این مطالعه، محاسبه پارامترهای مذکور با استفاده از روش تابع گیرنده شعاعی p صورت گرفته است. شکل موج امواج حجمی دورلرز نگاشته شده توسط ایستگاه¬های سه¬مولفه¬ای، در برگیرند? مشخصات چشمه زمین-لرزه، مسیر عبور موج در گوشته و ویژگی¬های ساختار پوسته زیر ایستگاه ثبت¬کنند? نگاشت هستند، از این نگاشت¬ها می-توان برای استخراج توابع گیرنده و مطالع? ساختار پوسته در زیر یک ایستگاه استفاده نمود. مبنای روش تابع گیرنده شعاعی p آن است که قسمتی از جبه? موج فشارشی (موج p) دورلرزها، در ناپیوستگی¬های سرعتی قابل توجه در زیر ایستگاه به موج برشی (موجsv )، تبدیل می¬شود (فاز ps). این فاز در هر ایستگاه به دنبال موج p مستقیم، دریافت می-شود. دامنه، زمان¬رسید و قطبش فاز تبدیل¬یافت? ps، به ساختار سرعتی موج برشی در زیر ایستگاه بستگی دارد. با مطالع? این فازها ضخامت و سرعت متوسط پوسته در زیر ایستگاه را بدست آورد. شبکه¬های لرزه¬نگاری مورد استفاده در این پژوهش دو شبکه لرزه¬نگاری مشهد و قوچان وابسته به موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران (9 ایستگاه)، شبکه لرزه¬نگاری خراسان وابسته به مرکز تحقیقات دانشگاه فردوسی مشهد (2 ایستگاه) و ایستگاه مراوه¬تپه وابسته به پژوهشگاه بین¬المللی زلزله¬شناسی و مهندسی زلزله است. این داده¬ها مربوط به سال¬های 2006 تا 2012 میلادی می¬باشند که با بزرگای 5/5 ? mb و فاصله رومرکزی 95> ? >25 درجه مورد پردازش قرار گرفته¬اند. نتایج بدست آمده از روش¬های ژو ـ کاناموری (2000) و ژو (2000) نشان¬دهند? نسبت¬های مختلف vp/vs و تفاوت در عمق موهو در پهنه¬های یاد شده است. حدود تغییرات عمق متوسط موهو بین 43 تا 49 کیلومتر و نسبت vp/vs بین 70/1 تا 02/2 در شمال خاور ایران¬زمین برآورد شده است. نتایج این پژوهش، وجود یک ساختار پوسته پیچیده را در ناحیه برخوردی شمال خاوری ایران¬زمین تأئید می¬کنند.