بررسی عوامل موثر بر عملکرد مزارع پرورشی ماهی قزل آلا در شهرستان ماهنشان

افزایش عملکرد کمی و کیفی مزارع پرورش ماهی قزل آلا در سال های اخیر با توجه به افزایش سرانه مصرف گوشت سفید بخصوص ماهی ضروری است. از عوامل مهم اثرگذار بر عملکرد این واحدها، سطح دانش و مهارتهای مدیریتی پرورش دهندگان مزارع می باشد. تحقیق توصیفی همبستگی حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر عملکرد پرورش دهندگان ماهی قزل آلا در شهرستان ماهنشان صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق را کلیه واحدهای پرورش ماهی قزل آلای شهرستان ماهنشان که دارای پروانه بهره برداری بودند، تشکیل می دادند (147 واحد) که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه ای به اندازه 110 واحد انتخاب و با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی متناسب انتخاب و مورد مطالعه واقع شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه¬ای بود که روایی آن از طریق اعضای هیات علمی صاحب نظر در رشته‏های ترویج و آموزش کشاورزی، اقتصاد کشاورزی و کارشناسان شیلاتی مورد تایید واقع شد و پایایی آن نیز با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه آلفای کرونباخ برای شاخص سنجش دانش برابر با 86/0 و 94/0 برای شاخص سنجش مهارتهای مدیریتی مورد تایید واقع شد. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که سطح دانش اکثریت پرورش دهندگان (2/58 درصد) در حد متوسط بوده و مهارتهای مدیریتی اکثریت آنها (8/76 درصد) نیز متوسط و به پایین می باشد. تحلیل همبستگی نشان داد که عملکرد (مقدار تولید در هر متر مکعب) واحدهای پرورشی رابطه مثبت و معنی داری در سطح یک درصد با دانش و مهارتهای مدیریتی پرورش دهندگان آنها داراست و نیز دانش با مهارت های مدیریتی پرورش دهندگان در سطح یک درصد رابطه مثبت و معناداری دارد. همچنین نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که متغیرهایی مانند سن، مدت بلا استفاده از استخر و مدت زمان پرورش ماهی دارای رابطه منفی و معنی دار با متغیر عملکرد (مقدار تولید ماهی در هر متر مکعب) دارا بوده، ولی سطح تحصیلات و میزان تولید ماهی در سالهای گذشته دارای رابطه مثبت و معنی داری با عملکرد می باشند. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که چهار متغیر مدت زمان پرورش ماهی، سطح دانش پرورش دهندگان، کل مساحت استخرها و سابقه پرورش ماهی در حدود 43 درصد از واریانس عملکرد (مقدار تولید ماهی در هر متر مکعب) را تبیین می کنند. و همچنین دو متغیر تحصیلات و میزان استفاده از منابع اطلاعاتی 9/67 درصد واریانس مربوط به دانش پرورش دهندگان را تبیین کرده و چهار متغیر دانش پرورش دهندگان، میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، تحصیلات و سابقه پرورش 9/70 درصد واریانس مربوط به مهارت های مدیریتی را تبیین می کنند.