عناصر داستان در رمان های مهمان مهتاب ، پسران جزیره زمانی برای بزرگ شدن و آواز نیمه شب

جنگ تحمیلی یکی از بزرگترین رویدادها و پدیده های تاریخی کشورمان در طول سه دهه گذشته بوده است که تمام زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشورمان را تحت تأثیر خود قرار داد و تأثیری کلی و بنیادین برحوزه ادبیات ما گذاشت این تأثیر در قالب های گوناگون ادبی چون : شعر، داستان، فیلم نامه، نمایش نامه، خاطره نویسی و ... با مضامین و درونمایه های جنگی موجب به وجود آمدن ادبیاتی ارزشمند تحت عنوان " ادبیات دفاع مقدس ، ادبیات مقاومت و پایداری " گردید . در این پژوهش سعی شده است تا چهار رمان دفاع مقدس که ازجمله رمان های نوجوان محور دفاع مقدس هستند از نظر عناصر داستان مورد بررسی قرار گیرند این پژوهش شامل داستانهایی است که نویسندگان آنها با به تصویر کشیدن برخی از وقایع جنگ و ثبت دلاوری ها و حماسه سازی های رزمندگان و نشان دادن سختی ها و مقاومت مردم در بمباران ها می تواند تأثیر مناسبی در جهت نهادینه شدن آرمان های دفاع مقدس بر جامعه مخصوصاً نوجوانان به عنوان مخاطبین اصلی این آثار داشته باشد این نکته ضرورت انجام این پژوهش را بر ما روشن ساخت روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی است ، که در آن از روش کتابخانه ای و فیش برداری و منابع اینترنتی استفاده شده و پس از مطالعات لازم به صورت ذیل تنظیم گردید : 1-خلاصه رمانها 2- برسی عناصر داستان در رمان ها 3- بررسی اشتراکات میان رمان ها 4- بررسی نقاط ضعف و قوت رمان ها 5 – نتیجه گیری و پیشنهاد ابتدا پس از تعریف مفاهیم تحقیق خلاصه رمانهای مورد نظر ذکر شد در ادامه به بررسی عناصر داستان در آن رمان ها پرداخته شد و ضمن برررسی مشترکات و اختلافات میان رمانها و بیان نقاط قوت و ضعف آنها در آخر نتیجه گیری به همراه پیشنهادات لازم ارائه گردید.و نتایج ذیل حاصل گردید : -آشنایی کامل نویسندگان از روحیات مخاطبین جوان خود و اشراف آنها به این نکته که مخاطب نوجوان است و قدرت تحلیل و تفسیر ضعیف تری دارد که به فراخور آن ، سبکی رئالیست ، ساده و روان برگزیده اند . -برگزیدن شیوه روایی (زاویه دید ) اول شخص مفرد که راوی و قهرمان داستان در درون اتفاقات داستان سیر می کنید باعث شده تا مخاطبین ارتباط موئثرتری با قهرمانان برقرار سازد . -قضاوت نکردن نویسندگان در حوادث داستان که به مخاطبین اجازه داده شده که خود به پیام نهایی داستان دست یابند ، پیام این داستان ها را تحمیلی و شعارگونه نکرده است . - در برخی آثار مثل (آواز نیمه شب و مهمان مهتاب )به زمینه های اجتماعی جبهه اشاره شده که این کار باعث شده که روند داستان محدود به جبهه ها نشده است و پیرنگ اثر گسترش پیدا کرده است . - تقابل ها ، کشمکش ها و تصادم شخصیت های داستان به خوبی پردازش شده است .مثلاَ در رمان برای نزدیک شدن تقابل میان نوجوانان و کهنسالان جبهه و در رمان مهمان مهتاب تقابل کسانی که می خواهند مقاومت کنند و کسانی که می خواهند فرار کنند و ... -بهره بردن از شخصیت های نوجوان و جوان به عنوان قهرمان داستان باعث شده است که مخاطبین حسن همزاد پنداری مناسبی با آنها برقرار سازند . با وجود این کلمات اشاره به مسائل ذیل در رمان های دفاع مقدس حائز اهمیت است : -نویسندگان جنگ ها یا از رزمندگانی بوده اند که در جبهه ها حضور داشته اند اما فاقد توان نویسندگی بوده اند و یا توان لازم نویسندگی را داشته اند اما فضای جبهه ها را تجربه کرده بودند این نقیصه باعث شد تا پیکره داستانها چندان استوار نباشد . -در برخی آثار گفتگوها بسیار طولانی و خسته کننده و بی اساس است و صرفاَ برخی اطلاعات معمولی رد و بدل شده است . -شخصیت های مخالف (عراقی ) غالباَ احمق و ترسو و ... خلق شده اند ، نویسندگان با این کار ارزش کار رزمندگان پایین آورده اند زیرا آنها با افراد احمق و ترسویی مواجه نبودند در عوض با یکی از ارتش های بسیار مجهز خاور میانه روبرو بودند . -معرفی تعداد زیادی شخصیت در آغاز داستان که در روند داستان نقش چشمگیری ندارند از دیگر صفت های این داستان هاست .