تغییرات زمانی و مکانی اشکال مختلف فسفر و تعیین ارتباط آنها با غلظت عناصر آهن، آلومینیوم و کلسیم در رسوبات سطحی حوزه جنوبی دریای خزر

فسفر یکی از اصلی ترین عناصر مغذی در رشد و انتقال انرژی در موجودات است و افزایش یا کاهش آن بطور مستقیم بر اکوسیستم اثرگذار است. افزایش فسفر در اکوسیستم های آبی سبب بروز پدیده شکوفایی جلبکی خواهد شد. از آن جائیکه در رسوبات، فسفر در اشکال مختلف از جمله در پیوند با برخی عناصر مانند کلسیم، آهن و آلومینیوم قرار دارد، بنابراین بررسی هر یک از این عناصر ما را در شناخت بهتر از محیط زیست یاری می کند. در این پژوهش رسوبات سطحی از نواحی جنوبی دریای خزر- ایران، از چهار ایستگاه (انزلی، نوشهر، تنکابن و امیرآباد) و سه عمق (5، 10 و 20 متر) در چهار فصل بهار، تابستان، پائیز و زمستان سال 1392 با استفاده از روش استخراج متوالی و بوسیله فن طیف سنجی ماورابنفش- مرئی (uv-vis) مورد بررسی قرار گرفتند. غلظت هر یک از عناصر کلسیم، آهن و آلومینیوم بوسیله فن طیف سنجی جذب اتمی (aas) تعیین شد. پنج شکل از فسفر شامل: فسفر جذب سطحی شده، فسفر متصل به آهن، فسفر متصل به آلومینیوم، فسفر متصل به کلسیم و فسفر باقیمانده اندازه گیری شدند. بیش از 96% از کل فسفر رسوبات را فسفر معدنی تشکیل داد و فراوانی نسبی اشکال مختلف فسفر معدنی به ترتیب زیر می باشد: فسفر متصل به کلسیم، فسفر متصل به آهن، فسفر متصل به آلومینیوم و فسفر جذب سطحی شده. در فصول مختلف میان فسفر کل و غلظت عناصر آهن و آلومینیوم کل ضریب همبستگی مثبت مشاهده شد، در حالیکه میان هیچکدام از انواع فسفر و کلسیم کل ارتباطی مشاهده نشد.