مدل سازی و تحلیل مقادیر و روزهای بارشی استان اردبیل با بهره گیری از مدل های آماری

بارش به عنوان یک متغیر تصادفی جزء آن دسته از عناصر اقلیمی است که تغییرات چشم گیری با زمان و مکان دارد به گونه ای که می توان آن را در زمر? تغییرپذیرترین عوامل جوی به حساب آورد. با توجه به اهمیت بارش در مدیریت منابع آب و آمایش سرزمین و نقش آن در برنامه ریزی خرد و کلان و تأثیر آن بر اقتصاد و کشاورزی، تحلیل و بررسی این عنصر در سال های اخیر مورد توجه مجامع علمی بوده است. در پژوهش حاضر آمار بلندمدت مولفه های تعداد روز بارشی و مجموع بارش ایستگاه های سینوپتیک استان اردبیل (شهرستان اردبیل، خلخال، مشکین شهر و پارس آباد) با استفاده از مدل های رگرسیونی (خطی و پلی نومیال مرتبه 6)، من-کندال، آزمون t و مدل های arima مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و ضابطه های مناسبی برای پیش بینی بارش استخراج گردید. نتایج حاصل از روند خطی و پلی نومیال مرتبه ی 6 در ایستگاه اردبیل و خلخال به جزء مولفه های روز بارشی (صفر، پنج و ده میلی-متر و بیشتر) ایستگاه اردبیل سیر کاهشی داشته و برای ایستگاه مشکین شهر مولفه های روز بارشی (صفر، یک و ده میلی متر و بیشتر) سیر افزایشی و روز بارشی پنج میلی متر و بیشتر سیر کاهشی را نشان می دهد. مولفه های روز بارشی برابر (صفر و یک میلی متر و بیشتر) سیر کاهشی و مولفه های روز بارشی برابر (پنج و ده میلی متر و بیشتر) سیر افزایشی را در ایستگاه پارس آباد نشان می دهد. اما برای مجموع بارش این روند در ایستگاه اردبیل و خلخال سیر کاهشی و ایستگاه مشکین شهر و پارس آباد سیر افزایشی را نشان می دهد. همچنین نتایج حاصل از آزمون گرافیکی من- کندال برای مولفه های تعداد روز بارشی و بارش به جزء روز بارشی صفر میلی متر و بیشتر و ده میلی متر و بیشتر ایستگاه پارس آباد جهش و تغییرات ناگهانی غیرمعنی دار را در سطح اطمینان 95% نشان می دهد، و آزمون t نشان داد به جزء روز بارشی صفر میلی متر و بیشتر و ده میلی متر و بیستر ایستگاه پارس آباد بین میانگین مولفه های روز بارشی و بارش تفاوت معنی داری وجود ندارد. در نهایت از بین الگوهای برازش داده شده مدل ساریما الگویsarima(0,1,1)(0,1,1)12 برای ایستگاه های شهرستان اردبیل، خلخال و مشکین شهر و sarima(0,1,1)(1,1,1)12 برای ایستگاه پارس آباد الگوی برازنده تری برای بارش ماهانه می باشد