تغییرات آنزیم گلوکز-6- فسفات دهیدروژناز (g6pd) رحم و تخمدان موش های صحرایی تیمار شده با عصاره ی آبی بذر و برگ شوید (anethum graveolens l.)

گیاه شوید با نام علمی anethum graveolens l. از خانواده ی چتریان است که در طب سنتی به عنوان تنظیم کننده ی سیکل جنسی استفاده می گردد. جهت بررسی اثرات این گیاه بر فعالیت آنزیم g6pd در تخمدان، اندومتر و میومتر رحم، تعداد 21 سر موش صحرایی ماده ی بالغ به 3 گروه کنترل، تیمار با عصاره ی آبی بذر و برگ شوید تقسیم شدند. گروه های تیمار با عصاره به مدت 25 روز (5 سیکل جنسی)، روزانه ml1 از دوز g/kg 0.5 از عصاره های آبی بذر و برگ شوید را دریافت کردند. موش های کنترل نیز با آب مقطر و با همان روش تیمار شدند. در انتهای آزمایش از موش ها که در مرحله ی استروس بودند خونگیزی به عمل آمد و میزان هورمون های استروژن، پروژسترون،lh و fsh اندازه گیری گردید. رحم و تخمدان خارج گردید و اندومتر و میومتر رحم به روش خراشیدن از هم جدا شدند. بافت های جدا شده در محلول رابینسون هموژنیزه شده و به سانتریفوژ منتقل شدند و مایع رویی آن ها جدا و میزان فعالیت آنزیم g6pd به روش فلئورسنت لکه ای بررسی شد. مقاطع بافتی تخمدان و رحم آماده و به روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی و قطر سلول های گرانولوزا و سلول های اپیتلیوم غدد و قطر غدد اندومتر، ضخامت اندومتر و میومتر توسط میکرومتر مدرج چشمی اندازه گیری شد. آنالیز آماری داده ها با استفاده از روش anova و در سطح معنی داری p? 0.05 صورت گرفت. میزان پروژسترون سرم خون در گروه تیمار با عصاره ی بذر نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری داشت. قطر سلول های گرانولوزای جسم زرد تخمدان، قطر غدد رحمی، ارتفاع اپیتلیوم و تعداد انشعابات غدد رحمی و نیز ضخامت میومتر رحم در گروه تیمار با عصاره بذر در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری یافت. فعالیت آنزیم اندومتر رحم گروه تیمار با عصاره ی بذر 1.63 برابر نسبت به گروه کنترل افزایش معنادار و در گروه تیمار با عصاره ی برگ در مقایسه با گروه تیمار با عصاره ی بذر 61/0 برابر کاهش معنادار نشان داد. فعالیت این آنزیم در میومتر گروه تیمار با عصاره ی بذر 1.73 برابر نسبت به گروه کنترل از افزایش معنی داری برخوردار بود. عصاره ی آبی بذر و نه برگ شوید می تواند به عنوان داروی ضد باروری استفاده شود. با توجه به فعالیت آنتی اکسیدانی g6pd در حالت طبیعی و افزایش استرس اکسیداتیو در شرایط ازدیاد آن، نتایج ما اهمیت این گیاه را در فیزیولوژی سیستم تناسلی تأیید می کند. . کلمات کلیدی: گلوکز-6- فسفات دهیدروژناز، گیاه شوید، تخمدان، رحم، موش صحرایی.