سیاست های تعاملی و تقابلی جمهوری اسلامی ایران و روسیه در آسیای مرکزی

پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ایران و روسیه با عنایت به خلاء قدرت به وجود آمده در آسیای مرکزی دچار تحولی عظیم گردید. ظهور جمهوری های تازه تأسیس، تغییرات مرزها، افزایش تعدد بازیگران در منطقه و نیز حضور و تعامل و رقابت قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در میان کشورهای نوظهور سبب شکل گیری طیفی از تعاملات از همگرایی و همکاری تا واگرایی و رقابت شد. در این میان هر دو کشور جمهوری اسلامی ایران و روسیه در دوره های تاریخی مختلف پس از فروپاشی در برخی حوزه ها دارای تعامل و در برخی دیگر دارای رقابت بوده و هستند. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که جمهوری اسلامی ایران و روسیه در آسیای مرکزی در چه بخش هایی در تعامل با یکدیگر و در چه بخش هایی در رقابت قرار دارند. در پاسخ باید خاطر نشان ساخت که جمهوری اسلامی ایران در برخی حوزه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مانند جلوگیری از حضور قدرت های خارجی و ناتو در منطقه، جلوگیری از ترانزیت مواد مخدر و افراط گرایی، همکاری های نظامی، مقابله با حضور شرکت های چندملیتی و غیره دارای منافع مشترک و در برخی حوزه ها مانند تقابل در خزر، تقابل در حوزه اکتشاف و ترانزیت انرژی ، اختلاف اقتصادی در زمینه حضور در بازارهای مصرف و ترانزیت کالا و نیز اهداف فرهنگی دارای سیاست ها و منافع تقابلی هستند. هدف این پژوهش شناخت این حوزه های تعاملی و تقابلی به منظور ارائه الگوهایی جهت تقویت همکاری ها و کاهش تنش ها و در نهایت تأمین منافع ملی می باشد.