معرفی نانوپلانکتون های آهکی و بازسازی جغرافیای دیرینه رسوبات هولوسن خلیج فارس (در مناطق بوشهر، بندرعباس و رسوبات سطحی)

چکیده خلیج فارس در 24 تا 30درجه و 30 دقیقه عرض شمالی و 48 تا 56 درجه و 25 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد. مطالعات کمی در زمینه نانوفسیل های آهکی خلیج فارس بخصوص در سواحل ایران در دسترس است. در مطالعه اخیر، تعداد 52 نمونه از مغزه بندرعباس، 47 نمونه از مغزه بوشهر و 32 نمونه از رسوبات سطحی خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفتند. تمام گونه ها توسط میکروسکوپ نوری و الکترونی عکسبرداری شده اند. برای اولین بار تعداد 16 جنس و 24گونه از مغزه بندرعباس، 22 جنس و 22 گونه از مغزه بوشهر و 19 جنس و 24 گونه از رسوبات سطحی خلیج فارس معرفی گردید. در این مطالعه گونه های gephyrocapsa oceanica و emiliania huxleyi گونه های غالب بودند. نانوفسیل های آهکی در مغزه های مورد مطالعه و همچنین رسوبات سطحی کم عمق از تنوع و فراوانی بسیار پایینی برخوردارند و اکثر نمونه هــای حاضر، فسیل های جا به جا شده از رسوبات نئوژن و کرتاسه می باشند. دلیل حضور نمونه های جا به جا شده، حضور رودخانه های بزرگی مثل کارون، دجله و فرات در غرب، ورود آب های شیرین از رودخانه های سواحل شمالی خلیج فارس، تأثیر طوفان های گرد و غبار در قسمت های غربی باشد. در رسوبات سطحی برداشت شده از عمق بیشتر، نانوفسیل های آهکی از تنوع کم و فراوانی بالایی برخوردارند. مطالعات انجام شده بر روی گونه هـای شاخصی چون gephyrocapsa oceanica, emiliania huxleyi, helicosphaera carteri, braarudosphaera bigelowi, calcidiscus leptopurus و coccolithus pelagicus در خلیج فارس نشان می دهد که حوضه مذکور، حوضه ای گرم، دارای شوری بالا، در بخش های غربی مزوتروفیک و در بخش شرقی یوتروفیک و دارای پروداکتیویتی بالاست که پروداکتیویتی از سمت غرب به سمت شرق افزایش می یابد. همچنین آنالیزهای انجام شده بر روی عناصر رسوبات مورد مطالعه نشان می دهد که روند تغییرات عناصر منطبق بر روند تغییرات نانوفسیل های آهکی است که این مسئله در رسوبــات برداشت شده از مناطق عمیق تر می تواند دلیلی بر افزایش یا کاهش پروداکتیویتی نانوفسیل های آهکی باشد.