بررسی تنوع ژنتیکی در برخی گونه های دیپلوئید تریتیکوم (triticum spp.)و آجیلوپس (aegilops spp.)با استفاده از نشانگرهای مولکولی scot، irap و est-ssr

گندم به خانواده¬ی گندمیان (یا پوآسه) و طایفه¬ی تریتیسه تعلق دارد. گندم از سالیان بسیار دور، مهم¬ترین منبع غذایی بوده است. آجیلوپس¬ها از جمله اجداد وحشی گندم هستند که به عنوان منابع ژنی ارزشمند و بی¬نظیر در تکامل و اصلاح گندم به شمار می¬آیند. فرسایش ژنتیکی برخی گونه¬های وحشی گندم، انگیزه تحقیق برای بررسی تنوع ژنتیکی موجود در خویشاوندان وحشی را ایجاد کرده است. به همین منظور، تنوع ژنتیکی در بین 23 ژنوتیپ گونه¬های دیپلوئید تریتیکوم (triticum spp.) و آجیلوپس(aegilops spp.) با استفاده از 59 نشانگر مولکولی scot، irap، ترکیب نشانگرهای irap-scot و est-ssr ارزیابی شد. همه¬ی نشانگرها، نوارهای تکرارپذیر و قابل نمره¬دهی ایجاد کردند. در کل، 616 نوار تشکیل شد که 525 نوار (23/85 درصد) از آن¬ها چندشکل بودند. بر اساس آزمون مانتل همبستگی قابل توجهی (p<0.001) بین ماتریس تشابه این نشانگرها وجود داشت. با استفاده از مجموعه داده¬های ژنتیکی، تجزیه خوشه¬ای بر مبنای ضریب تشابه ژاکارد و الگوریتم upgma انجام شد و ژنوتیپ¬ها در پنج گروه دسته¬بندی شدند. دسته¬بندی ژنوتیپ¬ها تا حدود زیادی با منشأ ژنوتیپ¬های مورد بررسی مطابقت داشتند. مقایسه¬ی الگوهای حاصل از تجزیه خوشه¬ای بر اساس همه¬ی نشانگرهای مورد استفاده نشان داد که مطابقت گروه¬ها با خاستگاه بر مبنای آغازگرهای irap، ترکیب آغازگرهای irap-scot و est-ssr بیشتر از scot بوده است.