بررسی نیاز رویشگاهی نارون (ulmus boissieri grudz) در تنگ هونی بازفت از استان چهارمحال بختیاری

شناخت شرایط رویشگاهی گونه های درختی، زمینه ساز شناخت هر چه بهتر گونه ها و محرک اعمال مدیریت بهینه در خصوص آنها است . در این میان آگاهی از زیستگاه طبیعی یک گونه درختی بویژه در مواردی که به لحاظ ژنتیکی از اهمیت خاصی برخوردار است ، پراهمیت تر جلو می نماید. در جنگلهای زاگرس به دلیل شرایط رویشگاهی تقریبا یکسان و موقعیت خاص اقلیمی، بعضی از درختان و درختچه ها، مانند بلوط ایرانی، بنه، کیکم، محلب ، داغداغان، چنار، زالزالک ، ون و ... با تفاوتهای نسبتا ناچیز در تمام گستره زاگرس با ترکیب های متفاوت استقرار یافته اند، در این میان بعضی از نقاط تنگ هونی بازفت در استان چهارمحال و بختیاری به خاطر شرایط زیستگاهی، زمینه حضور یک توده منحصر به فرد نارون را در این منطقه فراهم نموده است . تحقیق حاضر به منظور شناخت شرایط رویشگاهی گونه ulmus boissieri grudz انجام گردیده است . به لحاظ محدود بودن سطح عرصه تحت پوشش گونه یاد شده و منحصر به فرد بودن آن، آماربرداری در جهت تعیین تعدادی از پارامترهای کمی و کیفی (قطر، ارتفاع، تاج پوشش و تعدادی از فاکتورهای کیفی) به طور صد در صد انجام گرید. به منظور بررسی وضعیت گونه های علفی و درختچه و همچنین تعیین رویش درختان نارون، از شبکه آماری سیستماتیک (منظم) با نقطه شروع تصادفی، به ابعاد 40×40 متر و مرکزیت پلاتهای یکصد مترمربعی استفاده شد. در بررسی وضعیت زادآوری از میکروپلاتهای ده مترمربعی در درون پلاتهای یکصد مترمربعی (پلاتهای تو در تو nested plot) استفاده شده است . در بررسی بعمل آمده مشخص شد که این توده در یک میکرو کلیما با شرایط اقلیمی مرطوب سرد، و خاک منحصر به فرد با بافت رسی سیلتی و سنگ بستر با سازندهای آهکی قرار گرفته است . به لحاظ ضعیف ، رنجور و مسن بودن توده، آفات اولیه برگخوار و ثانویه چوبخوار به طور نسبتا شدید، در رویشگاه حضور دارند. حداقل و حداکثر قطر اندازه گیری شده درختان نارون به ترتیب 6 و 88 سانیمتر و میانگین آن 37/52 سانتیمتر است .در جدول فراوانی قطری، حداکثر تعداد درخت مربوط به طبقه قطری 40 سانتیمتر، و بیشترین تعداد درخت در حد فاصل طبقات قطری 20 تا 60 سانتیمتر قرار گرفته است . در بررسی رویش درختان نارون حداقل رویش قطری 1/5 میلیمتر و حداکثر آن 3/4 میلیمتر و میانگین آن 2/1 میلیمتر در سال محاسبه شده است . همچنین میزان رویش حجمی سالیانه و در هکتار این گونه 1/45 سیلو تعیین گردید. حداکثر و حداقل ارتفاع درختان نارون در رویشگاه 25/2 و 1/5 متر و میانگین ارتفاع اندازه گیری شده 11/2 متر است . همچنین ارتفاع غالب درختان نارون 15/9 متر برآورد گردید. پس از ترسیم منحنی نرمال توده مشخص شد که این توده به لحاظ تبعیت از حالت زنگوله ای شبیه توده های همسال است . در بررسی رابطه قطر با ارتفاع بهترین مدل آماری برازنده به شرح زیر تعیین شد: h 0.5187d 0.8351 در شمارش از تجدید حیات ، به طور متوسط نارون در هر هکتار 7500 اصله و سایر گونه ها 560 اصله به طور طبیعی زادآوری داشته اند. همچنین در بررسیهای کیفی، 47/6 درصد از درختان دارای تاج سالم و 52/4 درصد تاج نا سالم، از لحاظ کیفیت تنه 16/4 درصد مطلوب 18/6 درصد متوسط و 65 درصد باقیمانده نامطلوب هستند. در بررسی وضعیت بیرون زدگی ریشه، 56/4 درصد فاقد بیرون زدگی و 43/6 درصد دارای بیرون زدگی ریشه بودند.