باغ موزه آب بارویکرد معماری سبز در شهر مشهد

مصارف مختلف آب و استفاده از آن به اشکال گوناگون در معماری ایرانی نشان می دهدکه آب ورای نقش پر اهمیت آن در تمدن و فرهنگ، ریشه در روح و روان آدمیان دارد. هم اکنون نیز آب به همان شکل گذشته در معماری و محیط زیست ما تاثیر می گذارد و فقط قالب استفاده از آن اندکی تغییر کرده است. امروزه از آب به شکلهای متفاوت تر و مهیج تر در کالبد شهر استفاده می شود و این شاید به خاطر اهمیت روز افزونی ست که آب در زندگی انسان پیدا یافته است. از این میان، آب انبار را به عنوان یکی از عناصر معماری پایدار و سبز برگزیدیم؛ زیرا در ایران همواره پایداری مورد توجه بوده است بدین ترتیب که در گذشته در مناطق کویری می توان راه حل هایی هماهنگ و سازگار با اقلیم را مشاهده کرد. آب انبار با ذخیره آب، روشی است بهینه در بهره گیری از منابع و انرژی های طبیعی. آب انبارها علاوه بر نقش مهمی که در زندگی روزمره مردم داشته اند، از موقعیت خاصی نیز در فرهنگ و اعتقادات مردم این سرزمین بهره مند بوده اند. آب انبار را جزء اماکن عمومی سنتی نیز می دانند. منظور از اماکن عمومی سنتی آن است که این نوع اماکن را مردم از زمان های قدیم تآٌسیس می کرده اند مثل مسجد و ... آب انبار در واقع محفظه ای بود که در آن همواره آب خوش گوارا ذخیره می کردند، مکانی سرپوشیده در زیرزمین با حوضی بزرگ که جای ذخیره کردن آب بود و قفی آجری روی آن قرار می گرفت. آب انبار ها برای رفع نیاز مردم به آب شرب در بیشتر مناطق ایران و بعضی کشورهای دیگر ساخته می شد. آب انبارها بسته به شرایط انواع مختلفی داشتند و نیز از معماری خاصی بهره مند بودند. این پژوهش با بررسی نقش و کارکرد آب انبار ها در پی شناسایی الگوهای پایدار معماری بومی ایران با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه ای است. در این پژوهش اسناد و مدارک و پلان های آب انبار های قدیمی از میراث فرهنگی و با بررسی و الهام گرفتن از آن ها، در مرحله طراحی به عنوان پایه اصلی و مهم کار مورد استفاده قرار گرفت. بدین ترتیب که در طراحی حجم، ابتدا از آن ها به صورت المان گونه استفاده شد و رفته رفته طی مراحلی پخته تر شد و تغییراتی روی آنها انجام گرفت و در نهایت در مرحله طراحی پلان هم ،زمینه و پایه اصلی ایده ،همان پلان ها بود. در انتها می توان به نکته حائز اهمیت این پروژه که علاوه بز موارد دیگر، گریز شایانی به معماری سبز دار اشاره کرد .که آن به کار گیری یک توربین آب است که علاوه بر استفاده بهینه از مصرف برق ، موردی نمادین در نمایش یکی از جنبه های استفاده از آب ،برای بازدیدکنندگان از این مجموعه باغ موزه می باشد.